Henk van Aert over 'krieke'

HALSTEREN - HOOGERHEIDE - 'Beste Jan', schreef Henk van Aert uit Halsteren, 'Binnenkort is het weer krieketijd. En er zijn zeer veel rassen. Ze worden geregeld op allerlei plekken op onze wereldbol gekweekt en per vliegtuig aangevoerd. Dat zal dit jaar wat minder zijn, vermoed ik. 

Maar in Nederland worden ze ook nog steeds gekweekt. Maar krieke zijn wel prijzig en dus niet voor elke beurs geschikt.'

Als bijlage stuurde hij onderstaand verhaal mee. In onze tweewekelijkse dialectrubriek hadden we daar, vanwege de vele reacties die we hadden ontvangen, geen plaats meer voor. Toch wilden we onze lezers graag laten meegenieten van de kostelijke bijdrage die Henk ons had toegezonden. Vandaar dat we zijn inzending separaat publiceren.

 KRIEKE

'Denkt ‘r om dà ge de pit van de krieke nie inslikt want dan gruuit ‘r nen boom uit oew ore.’ Dà kreede gezeed à ge in Juli op d’Alterse kerremus nen bruine puntzak mee zwarte krieke kreeg van oew moeder of vaoder. Mar mee dà woord kriek ist ‘r wà vremds aon ’t handje. ’t Kan ’n ,kers’ weze mar kriek wor ok gebezigd vor ’n ,pruìmeke’. Nou ist wel zo dà z’allebei rijp zijn in Juli. En zou ’t zo kunne zijn dà ze daordeur mee ze beie d’n naom kriek emme? Taolverwarrieng zogezeed? ‘k Em wel gevonne dad ’t woord kriek messchient is afgeleid van ,Graecum’, mee andere woorde: ‘n Griekse vrucht. Mar dan wit ‘k nog nie of ‘t ’n kers of ’n pruìmken is. Dà’s dus voer vor taolkundige.

Nen kriekeboom (in dì geval nen kerseboom) ee bij ons thuis nen aparte rol gespuld. Ons vaoder wou gaere zelvers zwarte krieke kunne plukke. Hij kocht dan ok zonne boom en gieng die aon de zuikant van ’t huis plante. Hij maokte ’n flienk groot plantgat … en toen deed ie ’n ontdekkieng. Toen ie wà dieper spitte en de grond opzij gooide, lag daor inees ’n hansvol mee metaole schefkes. ’t Spitte waar efkes g’lijk klaor. Hij gieng die schefkes eest ’s bekijke. Wreef ze mee z’n duim ’n bietje schoon en kreeg woorde te zien: HOLLANDIA, ZEELANDIA en van eentje kon ie de naom nie wissele: ULTRAJECTINA* 1625. ’t Ware schijnt ’n soortement kopere muntjes. Hij stook ze in ’n zak van z’n warkbroek en gieng wijer mee graove. D’n kriekeboom gruuide meraokels en è jaore lank flienk wà krieke geleverd. Ons vaoder et, toen ie op leeftijd kwam, huis, schuur, kiepekot en grond verkocht en emme de nuuwe eigenaers alle bouwsels gesloopt en d’n kriekeboom omgezaagd. D’r moes ’n groter huis komme. Ge vraogd oe-eige messchient af: Wad et ie mee die muntjes gedaon? ’t Waren inderdaod duitjes uit de 17e eeuw. Wà’k lange tijd nie geweten em: hij aar z’altij bij ‘m. Mar toen me ’n keer in Limburg in zo’n plaotselijk heemmuseum ware, zag ie dà ze daor ’n grote munteverzaomelieng are. Mar z’are nie van die duitjes die ie in z’n portemenee aar zitte. Tot m’n verbaozieng gaf ie ze aon die ‘dirrekteur’ van dà museum. Achteraf wel jammer, want z’are ok schoon in ’n vietrien van ,,Halchterth” kunne ligge.

*Ultrajectina (Utrecht). De aanduiding Traiectum werd gebruikt om een plaats aan te geven waar een rivier doorwaadbaar of over te steken was. Traiectum werd: Trecht. Vroeger stroomde de Rijn bij Utrecht. Nu is daar nog de Oude Rijn.

Als u hierop wilt reageren, kunt u uw verhaal sturen naar luysterburg01@ziggo.nl en wij zorgen er dan voor dat uw bericht terecht komt bij Henk.