60-plus en nog leren schaken?

REGIO - Ja, waarom zou je niet leren schaken? 

Je zou kunnen zeggen: 'het is een moeilijk spel en dat kan ik natuurlijk nooit leren, ik heb er geen aanleg voor. Ook zijn het allemaal nerds die schakers, gewoon niet normaal. Trouwens, Ik heb het al zo druk.' Er zijn vast nog wel 100 redenen te noemen om niet te leren schaken. Maar er zijn natuurlijk ook wel een aantal redenen om het wel te leren.

Een daarvan zou kunnen zijn om samen met kleindochter of kleinzoon eens een partijtje te kunnen spelen. Een andere reden: de hersenen fit houden. Om schaken te leren zijn er ook heel wat redenen te verzinnen. Allereerst dat fit houden van de hersenen. Uit hersenonderzoek blijkt dat bij het schaken de hersenen met elkaar moeten samen te werken. Dat geldt niet alleen voor schaken, maar natuurlijk ook voor andere denkspellen en denksporten zoals dammen, bridge en go. Ook voor muziek maken trouwens.

Waarin verschilt een denkspel of denksport nu van een gewoon spelletje? Ik denk dat het grote verschil is dat de factor toeval zoveel mogelijk wordt uitgeschakeld. Geluk speelt maar een heel beperkte rol. Nogal wat spellen zijn een combinatie van vaardigheid en geluk. Is het leren van een denksport moeilijk? Ja en nee! De basisregels zijn van zowel dammen, schaken, bridge en go zijn relatief eenvoudig. Misschien zijn de schaakregels dan nog wel het moeilijkst. Bij dammen zijn er een beperkt aantal regels, maar gaat het vooral om ver vooruitdenken en rekenen. Bij bridge is de toevalsfactor niet helemaal uitgeschakeld en komt het vooral aan op statistische kennis en go is qua basisregels misschien het eenvoudigst, maar sommigen beweren dat dit oosterse spel misschien wel het moeilijkste is voor de mens.
Waar kun je die spellen of sporten leren? In Bergen op Zoom is er een damvereniging BDV waarvan het secretariaat in Hoogerheide zit. Bridgeverenigingen zijn er in Bergen op Zoom in overvloed en er zijn ook diverse bridgescholen. Een tijd geleden was er een Go-club in Bergen op Zoom, maar ik denk dat die inmiddels niet meer bestaat. Ook is er in Bergen op Zoom een schaakvereniging, BSV geheten. De clubavond is op vrijdagavond en de jeugd traint en speelt op dinsdagAvond. Die verenigingen kunnen u natuurlijk ook trainen in hoe u het beste dammen, bridgen of schaken kunt leren.

Wilt u leren schaken of beter leren schaken, neem dan contact op met BSV, info@bozschaak.nl en bij voldoende belangstelling kan er een cursus worden gestart. BSV heeft een tiental gediplomeerde schaakleraren. Een mooi moment om zo’n cursus of meerdere cursussen te starten is na de zomervakantie, als dan tenminste de coronaproblematiek voorbij is.

Gewoon langskomen op de schaakvereniging is natuurlijk altijd mogelijk. De schaakvereniging speelt op de vrijdagavonden vanaf 20 uur in de dependance van ’t Rijks op de Rijtuigweg. Dan worden ook de interne of externe wedstrijden gespeeld. Soms is er een vrijwilliger die nieuwkomers kan helpen hun schaakkennis te vergroten. Direct spelen is voor de meesten een brug te ver. Ook al is het leren van de regels in een avond te leren, dan nog ontbreekt het aan voldoende tactische kennis om je te meten met ervaren clubleden. Daarom is een cursus een mooie gelegenheid om je te bekwamen.

In tegenstelling tot vele andere spellen is schaken een blijvertje. Het werd meer dan 1000 jaar geleden ontwikkeld in de streek van het huidige India, Pakistan, Iran, Oezbekistan en had daar direct succes. Het was ook de tijd dat de islam in het Midden-Oosten een enorme ontwikkeling doormaakte. Schaken werd in die tijd daar enorm populair. Omdat de Arabieren Noord-Afrika, Turkije en de Balkan veroverden, brachten zij er ook de schaaksport. Door de Kruistochten werd het schaakspel ook in Europa bekend. Het eerste werd het schaken beoefend in Italië en Spanje. Daar waren dan ook de eerste schaakmeesters.
Pas aan het in de 19e eeuw werd het wedstrijdschaak populair en het schaken werd van spel sport. De eerste “officiële” wereldkampioen werd de Oostenrijker Wilhelm Steinitz, die zichzelf als zodanig uitriep. Dat was in 1886. De huidige wereldkampioen komt uit Noorwegen en heet Magnus Carlsen. Hij is wereldkampioen vanaf 2013. Er is één Nederlandse wereldkampioen geweest, Max Euwe, die wereldkampioen was van 1935 – 1937. Max Euwe heeft veel bijgedragen aan de popularisering van de schaaksport in Nederland en over de hele wereld, toen hij voorzitter was van de Wereldschaakbond.

In de 19e eeuw was het schaken voorbehouden aan de hoogste klasse, de notabelen. Tegenwoordig is het schaken onder alle bevolkingsklassen populair, ook op internet. Ook zijn er diverse schaakcomputers die op verschillende schaakniveaus ingesteld kunnen worden. Toch blijft schaken tegen iemand van vlees en bloed voor verenigingsschakers het echte.

Als afsluiting van dit schaakartikel, voor degenen die al kunnen schaken, een tweetal schaakproblemen. De eerste stelling is nog relatief eenvoudig, de tweede al best pittig. Succes met het oplossen. De oplossingen worden in een vervolgartikel gegeven.

Een volle stelling links, maar wit kan in een aantal zetten winnen door zwart schaakmat te zetten, de vraag is hoe?

In de stelling rechts heeft wit twee pionnen meer en dreigt een van de pionnen te promoveren. Toch kan zwart nog remise forceren, hoe?