Grootste partij naar oppositie met ‘nieuw zeer’

HALSTEREN / BERGEN OP ZOOM – Je zou het bijna vergeten, maar tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart kwam GBWP als grootste partij uit de bus. In de coalitie is GBWP echter niet te bekennen. Dan maar oppositie voeren, op constructieve wijze, maar wel met de belangen van al die GBWP-kiezers in het achterhoofd: “We zijn vólksvertegenwoordigers.”

Volksvertegenwoordigers. Zo voelen de Halsterse en Lepelstraatse GBWP-kopstukken Arjan van der Weegen, Paul Schut en Betsy de Kock zich al jaren, en dat gevoel is nu sterker dan ooit. Ook na de gemeenteraadsverkiezingen van maart is GBWP nog de grootste partij, zoals ook in 2018 en de vele jaren daarvoor. “De afgelopen vier jaar waren niet de meest fraaie”, zeggen De Kock en Van der Weegen, “er is heel veel gebeurd, en dat hadden we beter kunnen managen. Moeten managen. Maar met de kennis van nu is het makkelijk oordelen.”

Het was ook niet niks. In één raadsperiode zag GBWP Arjan van der Weegen wegvallen door een burn-out, een raadslid getroffen worden door dementie, wethouder Evert Weys vertrekken om elders burgemeester te worden, wethouder Patrick van der Velden opstappen na zware kritiek op de besteding van coronagelden en de daarop volgende bedreigingen aan zijn adres, en twee raadsleden in opspraak raken na vermeende belangenverstrengeling. Het was nogal wat. “Holy crap”, zucht Schut, “dat moment waarop Patrick opstapte zullen we nooit meer vergeten. Dat sloeg de lucht uit de partij. Iedereen zat met tranen in zijn ogen.”

Voortouw

Veel tijd om bij te komen was er niet. De verkiezingen stonden voor de deur. GBWP rekende op een afstraffing, maar die bleef beperkt. GBWP ging terug van 9 naar 7 zetels, maar bleef de grootste partij in de gemeente Bergen op Zoom. “In Lepelstraat koos 1 op de 2 stemmers voor GBWP, in Halsteren was dat 1 op de 4, in de hele gemeente 1 op de 5”, zegt Van der Weegen, “we kregen een tik op de vingers van de kiezer, maar het werd ook duidelijk dat we veel krediet hadden. En nog steeds hebben.” Het gebruik is dat de grootste partij het voortouw neemt in de formatie, maar er was één probleem: er wachtte GBWP nóg een serie onaangename verrassingen. Die begon daags na de verkiezingen met het vertrek van Aydin Akkaya, die vond dat zijn partij de kwestie waarin hij beticht werd van belangenverstrengeling niet op de juiste wijze afhandelde en na tien jaar de GBWP-deur achter zich dichttrok. Zijn zetel nam hij mee, met minder stemmen dan de helft van de kiesdeler. Nog dezelfde dag volgde een anonieme melding van vermeend ronselen van stemmen in twee stembureaus in Bergen op Zoom waar het aantal volmachtstemmers opvallend hoog bleek.

Vertrouwen

Ronselen, en dus stembusfraude, werd niet aangetoond. Wel kreeg GBWP-voorman Van der Weegen een telefoontje vanuit het centraal stembureau. De mededeling was kort: “Er wordt je een oor aangenaaid.” Uit navraag en onderzoek rees bij GBWP het vermoeden dat een andere partij achter de melding van stembusfraude zat. 

“Onbegrijpelijk”, zegt Van der Weegen, “waarom een anonieme melding, als die melding van een collega komt, waarom heeft die ons dan niet gewoon gebeld? Ronselen is natuurlijk een absolute no-go, wie zich daaraan schuldig maakt vliegt eruit, maar de melding moest eerst onderzocht worden. Zolang dat onderzoek liep, en het stempel “onbetrouwbaar” aan GBWP kleefde, konden wij de kar van de formatie niet trekken”, zegt Van der Weegen. Het formatieproces ging van start zonder GBWP, dat niet lang daarna van alle blaam werd gezuiverd. Van de informateur kwam ondertussen de opdracht om het “oud zeer” met andere partijen uit te praten. Dat lukte in veel gevallen, en waar geen onderling vertrouwen was, werd in elk geval de basis voor het herstel van vertrouwen gelegd.

Pijnlijk

Deelnemen aan de formatie was op dat moment niet vanzelfsprekend, maar toen de formateurs GBWP vroegen of GBWP wilde deelnemen aan de formatie was het antwoord volmondig “ja”. 

“Meermaals hebben we aangegeven graag te willen deelnemen”, zegt Schut, “we zijn in gesprek gegaan met de formerende partijen, een gesprek waarin we ons heel kwetsbaar hebben opgesteld. Er waren twijfels bij het merendeel van de andere partijen. ‘Jullie horen nog van ons’, was de mededeling. Dat gebeurde, met het bericht dat de andere partijen afzagen van samenwerking met GBWP. Het voelde niet goed, meer uitleg kwam er niet. We zijn – je kunt het niet anders stellen – snoeihard buitengesloten, zonder uitleg. Dat is pijnlijk. Dat een partij die niet eens heeft meegedaan aan de verkiezingen en een partij die onterecht melding maakt van mogelijke verkiezingsfraude worden beloond met deelname aan coalitie en college stelt ons zwaar teleur.”

Bestuursakkoord

Het “oud zeer” dat speelde mag dan de wereld uit zijn, voor GBWP is er duidelijk “nieuw zeer” voor in de plaats gekomen. Dat mag echter geen rol spelen in de komende raadsperiode, stellen De Kock, Schut en Van der Weegen: 

“Voor ons is er maar één keuze: oppositie voeren. Dat moeten we leren, maar we zijn vastbesloten om dat kritisch, constructief en met veel energie te gaan doen, met de belangen van onze inwoners, kiezers, vrijwilligers, verenigingen en bedrijven in het achterhoofd. Dat mogen ze van ons verwachten. In het bestuursakkoord zien we zeker positieve punten – zoals de invoering van de wijk-BOA, dat is letterlijk overgeschreven uit ons verkiezingsprogramma, maar we zien ook veel zorgpunten. Verenigingen die worden gekort, de dorpen die nergens worden genoemd. Laat er echter geen misverstand over bestaan: GBWP hoopt dat het nieuwe college de rit uitzit. Na zoveel bestuurswisselingen in de afgelopen jaren zou dat goed zijn voor iedereen.”