Referendum over de Wiv: "Sleepwet is een slecht idee"

HALSTEREN – Op 21 maart gaan we naar de stembus. Niet alleen wordt er op die dag een nieuwe gemeenteraad gekozen, het is ook de dag waarop het referendum over de Wiv 2017 – de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdienst 2017 – wordt gehouden. Stemmers kunnen zich uitspreken voor of tegen die nieuwe wet. Volgens de Halsterse on- en offline securityexpert Freek Tielemans is een tegenstem het beste idee.

De nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdienst is bedoeld om diensten als de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst – de AIVD – en de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst – de MIVD - een betere en gemakkelijkere toegang te geven tot communicatie, om zo terreur en misdaad beter te kunnen bestrijden. Maar tegelijkertijd geeft de wet de overheid de bevoegdheid om digitale data van alle burgers op te vangen in een "sleepnet", en die data drie jaar lang te bewaren. De aanleg van een DNA-databank is bovendien onderdeel van de wet. Ondernemer Freek Tielemans richt zich met zijn bedrijf Secured IT online- en offline veiligheid. Hij waarschuwt dat mensen de gevolgen van de nieuwe wet onderschatten. "De wet richt zich onder andere op metadata. Metadata is 'informatie over data', en dat is zeker zo privacygevoelig als bijvoorbeeld de inhoud van een bericht. Metadata laat onder andere zien met wie je communiceert of wat je bezoekt, wanneer je dat doet en van waaruit. De overheid mag met deze wet massaal online communicatie afluisteren, ook van niet-verdachte personen. In theorie kan de communicatie van je volledige wijk worden afgeluisterd als er een verdacht persoon in je buurt woont. Ook geeft de wet de overheid de bevoegdheid om al je apparaten te hacken: je telefoon, je pc, je smart-tv, alles." 

Hoewel de overheid stelt dat er zorgvuldig met de vergaarde data wordt omgegaan stelt Tielemans dat daarvoor geen enkele garantie bestaat: "Er wordt gesproken over controle, maar dat wordt nergens concreet gemaakt. Je moet er maar op vertrouwen dat er goed en integer met je data wordt omgegaan", zegt hij, "maar niemand vertelt je dat de systemen van de overheid gehackt kunnen worden, waardoor je data in verkeerde handen kunnen vallen. En ik twijfel er niet aan dat hackers het zullen gaan proberen. Bovendien is onze huidige overheid dan misschien integer en te vertrouwen, maar wat als er in ons land een twijfelachtige partij aan de macht komt terwijl deze wet bestaat? En hoe zit het met de bronbescherming van de journalistiek, of de vertrouwelijke contacten tussen bijvoorbeeld advocaten en hun cliënten? Bovendien stelt de wet dat data ook zonder analyse vooraf met buitenlandse inlichtingendiensten gedeeld mogen worden. Deze wet is gewoon een slecht idee!"

Hoewel de bedoeling van de wet is om Nederland veiliger te maken stelt Tielemans dat nooit is bewezen dat dat ook daadwerkelijk zal gebeuren. "In Engeland is zelfs aangetoond dat een overvloed aan data zoals deze wet die zou brengen de geheime diensten minder slagvaardig heeft gemaakt." Veel mensen lijken zich weinig zorgen te maken over de nieuwe wet, ook dat stoort Tielemans: "Het vervelende is dat het lijkt alsof deze wet jou niet raakt, maar ondertussen worden ook jouw data verzameld, zonder dat je kunt controleren wat ermee gebeurt. Veel mensen zullen zeggen dat ze niks te verbergen hebben, maar dat is een slecht excuus. Je geeft toch ook niet zomaar je wachtwoorden of je pincode af?"

Tielemans stelt dat een tegenstem een goed idee is, hij verwijst naar een uitspraak van de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden. "Snowden zei dat stellen dat je niks te verbergen hebt hetzelfde is als zeggen dat de Vrijheid van Meningsuiting er niet toe doet omdat je niets te zeggen hebt." Ondertussen is Secured IT dé plek voor advies over het zo goed mogelijk waarborgen van je online privacy, onlangs de nieuwe Wiv 2017. "Een VPN – virtual private network – biedt al veel meer privacy, ik vertel graag wat er mogelijk is. Deze nieuwe wet neemt veel privacy weg, onder het mom van verbeterde veiligheid. Maar in mijn werk heb ik geleerd dat privacy gelijk staat aan veiligheid, ik hoop dat mensen dat niet vergeten op 21 maart."