Alle zeilen bij voor vluchtelingen Oekraïne

GEMEENTE WOENSDRECHT – Miljoenen Oekraïners zijn op de vlucht voor de oorlog die hun land al wekenlang verscheurt. Ze worden opgevangen in heel Europa, ook in de gemeente Woensdrecht die alle zeilen bijzet om vluchtelingen zo goed mogelijk te kunnen helpen. Een draaiboek is er niet, maar in Woensdrecht doet men al het mogelijke, en vaak nog een beetje meer.

“Uitzichtloos”, noemt burgemeester Steven Adriaansen de oorlog in Oekraïne. “Maar”, zegt hij, “de manier waarop de Woensdrechtse samenleving haar hart heeft geopend en voor deze mensen klaarstaat is juist heel erg mooi. De saamhorigheid die onze gemeenschap zo kenmerkt hebben we tijdens de coronacrisis moeten missen, maar gelukkig bestaat die nog steeds. Hoe droevig de omstandigheden ook zijn, het is goed om dat te kunnen constateren.”

De 25 veiligheidsregio’s in Nederland hebben toegezegd in totaal 50.000 Oekraïense vluchtelingen te kunnen opvangen. In die berekening zou de gemeente Woensdrecht plaats moeten bieden aan 36 vluchtelingen, maar nog voor er via de veiligheidsregio mensen zijn toegewezen aan Woensdrecht staat de teller al op 48 opgevangen vluchtelingen. “In Huijbergen werden al heel snel 11 vluchtelingen opgevangen in het Broederhuis. Verder gaat het om mensen die worden opgevangen door familie, vrienden of bedrijven in onze gemeente”, zegt de burgemeester, die stelt het fantastisch te vinden dat zoveel mensen hun huis openstellen voor vluchtelingen. “Maar”, zegt hij, “we wijzen mensen er wel op dat ze goed voorbereid moeten zijn. Als je een vluchteling opvangt kan dat voor langere tijd zijn, en dat betekent wel iets, dat moet je goed beseffen.”

Binnen de gemeente Woensdrecht een speciaal crisisteam ingericht om de opvang van de Oekraïense oorlogsvluchtelingen in goede banen te leiden. Naast de burgemeester bestaat dat uit wethouders Hans de Waal en Lars van der Beek, crisismanager Peter Bogers en coördinator Ed Prop, die benadrukt dat het team wordt ondersteund door nog 12 ambtenaren.

Leefbaar

Want het is nogal een klus, oorlogsvluchtelingen opvangen. “We weten niet hoeveel mensen er komen, we weten niet wie ze zijn en hoe lang ze blijven. We hebben geen draaiboek voor zo’n situatie, maar we weten wel dat het snel gaat en dat we deze mensen op een goede, doelmatige manier moeten opvangen.” Inmiddels is de Volksabdij in Ossendrecht in recordtempo omgetoverd tot locatie waar 57 vluchtelingen kunnen worden opgevangen, met hulp van het bisdom – eigenaar van de Volksabdij, de BWI, Herwonnen Levenskracht, Parochie de Bron, de Protestantse Kerk en de Voedselbank, maar ook door talloze vrijwilligers die spontaan goederen of diensten komen aanbieden. “Prachtig om te zien hoe mensen daar af en aan rijden en met vereende krachten zorgen dat een stoffig en verlaten gebouw binnen no-time leefbaar en gezellig wordt”, zegt Adriaansen.

Ondertussen richt de gemeente zich op de formaliteiten. “We moeten de vluchtelingen zo snel mogelijk in beeld krijgen”, zegt Ed Prop, “ze moeten worden ingeschreven in onze basisadministratie, zodat ze toegang hebben tot essentiële voorzieningen als zorg, onderwijs en leefgeld.” 

We werken daar hard aan, en beantwoorden ook dagelijks vragen van mensen die zelf vluchtelingen opvangen, mensen willen graag weten wat ze kunnen doen en of er vergoedingen zijn. Het werk van ons team gaat 24 uur per dag en 7 dagen per week door. Het is een enorme uitdaging, omdat wij ook niet weten wat er op ons afkomt, maar het is ook mooi om te doen. We leveren een actieve bijdrage aan een onvoorstelbaar probleem. Het is goed om te weten dat je iets doet dat ertoe doet.”

Tolken

Hoewel de gemeente Woensdrecht een pragmatische blik houdt, en niet meer vluchtelingen wil opvangen dan mogelijk is blijft de gemeente zoeken naar andere opvanglocaties, voor als de stroom vluchtelingen zou blijven groeien. “Het is niet zo dat de sky de limit is”, zegt burgemeester Adriaansen, “maar we blijven wel kijken wat er kan. Aan opvang als deze hangt een prijskaartje, maar dat is nu niet onze eerste zorg. Als de nood nog hoger wordt willen we blijven doen wat we kunnen, zolang we kunnen garanderen dat vluchtelingen toegang hebben tot belangrijke voorzieningen als zorg en onderwijs.” 

Ook de zoektocht naar tolken is een enorme uitdaging. “Als er mensen zijn die Oekraïens spreken, dan komen we heel graag met ze in contact”, vertelt Adriaansen. “Ze kunnen van grote waarde zijn in deze crisis. Het geeft energie om te weten dat je mensen kunt helpen. Dat voelen we zelf en zien we overal terug. Vanmorgen sprak ik nog met een statushouder. Die is hier zelf gekomen als vluchteling, en nam nu contact op omdat hij zelf onderdak wilde bieden aan vluchtelingen. Wat de Oekraïners meemaken is ook onvoorstelbaar. Dat iedereen in Woensdrecht alle zeilen bijzet om hun leed te verlichten is iets waar we trots op zijn.”

Onbetaalbaar

Eén van de vele spontane acties die in de gemeente ontstaat om Oekraïners te helpen is een initiatief van kledingzaak Henri’s Ladies & Gents in Hoogerheide en uienverwerkingsbedrijf Snebo uit Ossendrecht, dat ook een vestiging in Polen heeft. Ondernemer Bram Beening stuurt 825 kledingstukken, met een inkoopwaarde van 30.000 euro, naar Snebo in Polen. “Medewerkers van Snebo in Polen halen hun familie in Oekraïne op en vangen ze op in Polen. Die mensen hebben vaak niets meer, dus kunnen onze kleding goed gebruiken. Voor ons gaat het om overtollige voorraad, in plaats van die naar een opkoper te brengen sturen we het liever naar Oekraïners die het nodig hebben. Het is een kleine moeite en een goed gevoel. Zowel voor ons als voor de vluchtelingen is dat onbetaalbaar.”