Reacties op Plaoge; nieuw dialectwoord is Flokke

Plaoge (het woord van de vorige keer).

Yvonne Rijk schrijft deze keer: 'Hoi Jan. Bij "plaoge" denk ik in eerste instantie aan 1 april. Ik was een "maske van een jaor oef tien" toen een buurman me vroeg: "Zoude gij mijn nou ies een grwoot plezier willen doen en een bodschap veur mijn gaon aole."

Gedienstig als ik was deed ik dat met alle plezier.

"Nou moete ies naor Kobie Poel gaon oem muizegrjeeltjes."

Hoewel ik me afvroeg wat dat was ging ik er braaf naar toe. Ik heb het wel vier keer herhaald wat ik moest meebrengen, maar de winkelier snapte het niet. Het enige wat hij had was een muizenklem, maar ik wist zeker dat dat het niet moest zijn. Teleurgesteld ging ik terug en zei tegen de buurman: "Zemme n'et nie."

Toen hij zei dat het een 1 april grap was, kon ik er echt niet om lachen.

Op 1 april denk ik dikwijls nog aan de "muizegrjeeltjes." Trauma is een zwaar woord, maar het zit er tegen aan.

Bij ons thuis zeiden ze trouwens nooit geen "plaoge." Mijn moeder zei altijd "zwaanze" (is waarschijnlijk ook weer de Belgische invloed). Paar voorbeelden:

"Da dies toch zeker oem te zwaanze."

"Ge zwaanst er toch mej zeker."

"Lot em mar praote, ij zwaanst mar wa."

"Da demmik mar oem te zwaanze gedaon."

Een leuk verhaal weer, Yvonne. Dankjewel!

Ad Borremans belicht het thema van deze week weer op zijn eigen manier:

'Opnaoje'

Meej plaoge motte altij goed oppasse vien iek, want agge iemus vuul plaogt kan ’t al gauw oovergaon ien peste, en wur ’t al gauw gevaorluk. Plaoge mot toch altij ’n bietje op ’n leuke menier gaon, zoow dagget vur alle twij de partije nie ooverslaogt ien ruzie of kwaoje geziechte. Iek zelluf doen da ok wel gèère, zoow ’n bietje plaoge, meej de klèènkienders em iek da ok wel best vuul gedaon, ak zoo wies trugkijk op die tijd, toen dasse nog wa jonger waore. Ze zen nouw op ’n leeftijd gekomme dat ’t aandersom ies, en dasse oopa’s plaoge, en da vien iek dan ok arstikke leuk. Want iek vien agge iemes aanders plaogt, motter ok teege kunne da ze jouw ok wel ies trugpakke toch? Nouw mot iek eigeluk jeerluk zegge dat ’t verschil tusse plaoge en iemand ’n bietje opnaoje vur mijn best wel moejluk ies. En ’n bietje opnaoje dat em iek altij wel gèère gedaon, en nouw nog trouwes. Vroeger as kienders ojde daor diekkels nie vuul vur nwoodig om iemand iets te laote doen. Agge dan zeej van da durfde gij nie of da kunde gij nie, dan ojje ze ’t diekkels al gedaon. Toen da’k ien den bouw zoot, deej iek ok wel ies de zaok opnaoje. Zoow em iek er ies jeene oover ’n slwoot laote sprienge . Temienste da was de bedoeling, dieje slwoot waor bekaant vier meeter brjeed en iek zeej teege dieje gast dattie daor nwoot nie oover zouw kunne sprienge. Ok zeej iek erbij datter net ’n manneke van ’n jaor of tien d’r makkeluk oover was gespronge en da ij dat dan toch zeeker moes kunne. Nouw moes iek ’t toch wel ’n paor kjeere zegge vur dattie ’n aonlwoop noom om te gaon sprienge. Mar ij liet z’n eige nie kenne. IJ zette flienk aon en sprong, mar nie wijd genoeg, en loog miedde ien dieje slwoot en was zeiknat. Nouw vraog iek m’n eige af: was da nouw plaoge, ja toch hej?'

Nou Ad, of 't plaoge was da weet ik nie, mar opnaoje was 't vast en zeeker.

Peter Borremans heeft ook deze keer weer een aantal velletjes tekst aangeleverd. Zoals gewoonlijk pikken we er de lekkerste krenten uit:

Plaoge, dat zal wel plagen betekenen, iemand voor de grap een beetje kwaad proberen te maken. Synoniemen zijn: koeieneere, peste, trèètere, empeteere, judasse. In Bergen op Zoom zeggen ze: IJ leg altijd mar te koeieneere. In Halsteren is het: Zit diejen hond nie zo te judasse, ge maokt ’m vals. In onze provincie kennen we ook nog het woord triezakke voor pesten.

Uit de grote door Peter aangeleverde hoeveelheid tekst halen we ook nog zijn verwijzing naar de tien plagen van Egypte. Voor degenen die niet erg Bijbelvast meer zijn: er waren tien rampen nodig voordat de farao de Joden uit Egypte liet vertrekken.

Het nieuwe woord

In oons diejelekt emme wij 'n woord vur zabbere, zuige en da woord wul tegelèèk ok zegge: 'n puntje van 'n kroeldoekske of 'n kroelpoppeke in oew mond ouwe. Dikkels ok nog in bed a ge gaot slaope. En 't wul d'ok nog zegge: kusse, zoene. Da lèèk me wel 'n mwooi woord om 't 'r 's oover t'emme ... flokke. Edde gij vroeger veul geflokt? Doede da meschien nog steeds jeel gèère? Wa vinde d'rvan a ge 'ne klèène ziet flokke? Oe bende van 't flokke n'afgollepe? En dur wie?

Uw verhalen zijn tot en met dinsdag 2 februari 2021 weer van harte welkom op het adres luysterburg01@ziggo.nl en u weet het: deze rubriek wordt erg veel gelezen. Ook naar uw verhaal zijn we razend nieuwsgierig. U bent misschien al vier jaar van plan om ook eens te reageren. Zet die schroom van u af en doe het gewoon! Ik weet zeker dat ook u erg leuke reacties krijgt. Wedden?

Tot volgende week weer.