Informatieavond Kerkenvisie en Erfgoedvisie zeer geslaagd

ZUIDWESTHOEK - Op donderdag 7 september 2023 gaf de gemeente Woensdrecht in het educatiecentrum bij Molen Johanna in Huijbergen informatie over de Kerkenvisie en de Erfgoedvisie aan allen die hiervoor belangstelling hadden. Dat bleken heel wat mensen te zijn, want het zaaltje was goed gevuld, ondanks de warmte.  

Nadat Paul Lucassen een toelichting had gegeven op het ontstaan van het centrum en zijn streven om de molen, de melkfabriek en de schoorsteen te behouden als industrieel erfgoed, vertelde wethouder Jeffrey van Agtmaal dat de beleidsvoornemens die deze avond aan de orde kwamen het resultaat waren van een coproductie tussen Gemeente, Monumentenhuis Brabant en de Werkgroep Erfgoed, die tot stand is gebracht door de Stichting Behoud Cultureel Erfgoed Zuidwesthoek.

Houvast

Dees Verbeek, de voorzitter van de stichting, betoogde, dat er binnen onze gemeente veel beeldbepalende elementen zijn en dat het behoud en de bescherming hiervan toch vaak moeizaam verlopen. Dat komt omdat er tot nu toe geen wet- en regelgeving is die houvast biedt. Dat is bijzonder jammer, want daardoor gaan veel waardevolle gebouwen en landschapselementen verloren. ‘En weg is weg, het komt niet meer terug.’ 

In de gemeente Woensdrecht zijn er 48 rijks- en 4 gemeentelijke monumenten. Van deze laatste zijn er dus veel te weinig. De stichting, die in 1995 is opgericht, is in 2018 van start gegaan met gesprekken met de gemeente. In 2021 werd Erfgoedvereniging Bond Heemschut erbij gehaald in de persoon van Tom van Eekelen. Aanvankelijk werd de voortgang belemmerd door corona, maar toch is er inmiddels veel werk verricht. Zo zijn er inmiddels 8 aanwijzingsverzoeken ingediend voor gemeentelijke monumenten. En er is een lijst aangelegd van ruim 200 beeldbepalende gebouwen.

‘En dat is nog maar het begin’, aldus Verbeek. ‘Gemeente, je bent nog niet van ons af!’

Impuls

De gemeente heeft bij het opstellen van de Kerkenvisie en de Erfgoedvisie (later zal de Omgevingsvisie nog volgen) de hulp ingeroepen van Monumentenhuis Brabant, onder leiding van Harrie Maas. Volgens hem zijn er in de gemeente veel behoudenswaardige elementen, maar had het erfgoedbeleid dringend een stevige impuls nodig. Erfgoed is belangrijk voor de eigen identiteit van de dorpen, voor de kwaliteit van de leefbaarheid. Dat geldt voor gebouwen en landschapselementen, maar ook voor de dialecten, de gebruiken en tradities, de processies en ga zo maar door.

Educatie

Monumenten zijn echter niet behoudenswaardig op zich, ze moeten ook gebruiksmogelijkheid hebben. Een kerkgebouw mag omgevormd worden tot woningen of een gemeenschapsruimte. Monumenten moeten een nieuwe, eigentijdse functie krijgen.

Erfgoed moet worden vastgelegd, beschermd en doorgegeven aan volgende generaties. Daar is voor nodig dat de regelgeving gedragen wordt door de bevolking. Educatie is dan ook een belangrijk onderdeel.

Helaas is er voor het erfgoedbeleid vaak te weinig personeel beschikbaar.

Speerpunten/ambities

Nadat er een groslijst was opgesteld van te behouden elementen, is besloten tot het benoemen van een aantal speerpunten. Niet alles kan immers tegelijk en niet alles is even belangrijk. 

De gemeente Woensdrecht wil zich in de nabije toekomt vooral richten op: militair erfgoed, religieus erfgoed, landschappelijk erfgoed, grensoverschrijdend erfgoed en gebouwd erfgoed.

Wat de gemeente wil bereiken is: komen tot regelgeving die ‘Omgevingswetproof’ is, met andere woorden voldoet aan de eisen van de op handen zijnde Omgevingswet. Ook nieuw erfgoed moet beschermd worden. 

De eigenaren van monumenten moeten worden ondersteund. Er moet aansluiting worden gezocht bij maatschappelijke opgaven. Verdwenen of onzichtbaar erfgoed moet weer zichtbaar en ook beleefbaar worden gemaakt.
Voor dit alles moet draagvlak worden gecreëerd door middel van erfgoededucatie.

Tevredenheid

Wethouder Van Agtmaal schetste nog heel kort het vervolgtraject van de Kerkenvisie en de Erfgoedvisie, die over enkele maanden een feit zijn. 

Vanwege de inmiddels danig opgelopen warmte in de zaal stelde de wethouder voor, de vragenronde buiten op het terras te houden, onder het genot van een frisdrankje. 

Het gebodene van deze avond werd in kleine kring nog eens doorgenomen en besproken.

De algemene teneur was dat de aanwezigen onder de indruk waren van de gedegenheid waarmee de gemeente, samen met Monumentenhuis Brabant, Heemschut en de Werkgroep Erfgoed tot nu toe te werk is gegaan. 

Iedereen keerde dan ook tenslotte tevreden huiswaarts.