In Woensdrecht gaan veel monumenten open

ZUIDWESTHOEK - Vorig jaar deed de gemeente Woensdrecht voor het eerst sinds jaren weer mee met de Open Monumentendag. Daarmee gaf de gemeente uiting aan hernieuwde aandacht voor haar cultureel erfgoed. Het werd een eclatant succes, want veel mensen bezochten een of enkele deelnemende monumenten. Reden voor het organiserend comité om ook dit jaar deze dag te organiseren.  

Twee deelnemers moeten helaas deze keer afhaken: de Vijverhoeve (vanwege privé omstandigheden) en de Volksabdij (die wordt aangepast voor opvang van vluchtelingen). Daar staat echter tegenover dat er vijf nieuwe deelnemers zijn. Weliswaar ontbreken die nog steeds in de kernen Woensdrecht en Putte, maar ook daar lopen inmiddels afspraken voor het jaar 2024. 

De deelnemende monumenten zijn op zaterdag 9 september open voor het publiek van 10.00 tot 16.00 uur, met uitzondering van de R.K. kerk St. Gertrudis in Ossendrecht en de R.K. kerk O.L.Vrouw Hemelvaart in Hoogerheide, die van 13.00 tot 16.00 uur hun deuren gastvrij openzetten.

Hoogerheide

In Hoogerheide kan het in cultureel erfgoed geïnteresseerde publiek terecht op het Landgoed Mattemburgh, waar de stijltuinen, de theekoepel, de ijskelder en bij wijze van uitzondering ook de villa te bezichtigen zijn. De bezoekers kunnen tevens terecht in de Orangerie Mattemburgh, die in de 19e eeuw werd gebouwd als winterverblijf voor de grote collectie warmte minnende bomen die het landgoed in bezit heeft en koestert.

Ook in Heemhuisje ‘t Kwartier aan de Binnenweg in Hoogerheide, een arbeidersmonument uit 1879, laat de organisatie graag aan het publiek zien, dat er gelukkig nog veel van toen bewaard is gebleven.

Het gemeentehuis aan de Huijbergseweg doet zelf ook mee: de voormalige kapel van het Philomenaklooster is bewaard gebleven en doet nu dienst als Raadzaal.

Huijbergen

Natuurlijk is het Wilhelmietenmuseum in het voormalige poortgebouw van de Wilhelmieten en de Congregatie van de Broeders van Huijbergen, gebouwd in 1674 en gerestaureerd in 1975, die dag geopend. Het bevindt zich aan de Staartsestraat.

Molen Johanna, een rijksmonument uit 1862, onderging in 1969 een grote restauratie en het publiek kan met eigen ogen constateren, dat de molen weer volledig maalvaardig is. Bezoekers kunnen tevens in het nieuwe gebouwtje naast de molen terecht voor een kopje koffie of thee en voor aankoop van molenproducten.

Ossendrecht

Met name in Ossendrecht hebben de bezoekers de monumenten voor het uitkiezen. 

In het begin van de 20e eeuw waren er in de gemeente tal van huiskamercafétjes. Meestal boden zij een broodnodige aanvulling op een heel armoedig bestaan. Als laatste is Café Het Calfven, Calfven 99 te Ossendrecht, hiervan overgebleven. 

Museum Wings over Woensdrecht aan de O.L.V. ter Duinenlaan geeft de bezoeker een beeld van de rijke luchtvaartgeschiedenis van de gemeente Woensdrecht. Dit jonge museum op het terrein van de Volksabdij vraagt € 6,00 entree, maar dat is inclusief een kopje koffie.

Streekheemmuseum Den Aanwas, Aanwas 29 te Ossendrecht, is gevestigd in een rijksmonument uit 1743. De bezoeker treft hier een stijlkamer, een originele boerenkeuken, archeologische vondsten, oude ambachten, werktuigen en gereedschappen aan. Tevens biedt het museum veel informatie over drie Ossendrechtse ‘grootheden’: Prinses Paulientje, Zuster Marie Adolphine en Pater Anselmus.

De Protestantse kerk aan de Dorpsstraat 10 is een laat 18e-eeuwse zaalkerk met inpandige pastorie, die werd gebouwd ter vervanging van de dorpskerk, die in de tijd van de Bataafse Republiek moest worden teruggegeven aan de katholieke gemeenschap.

Het woonhuis aan de Dorpsstraat 21 is eind 19e eeuw gebouwd als woning voor de directeur van een grote cichoreifabriek. In het huis is een groot deel van de oorspronkelijke decoratie nog steeds aanwezig. Daardoor is het gebouw vorig jaar erkend als gemeentelijk monument.

De Kapel van de H. Zr. Marie-Adolphine aan het Adolphineplein staat op de oorspronkelijke geboortegrond van de heilige Zuster Marie Adolphine. Na meerdere restauraties is deze kapel in 1983 ingewijd. In het pand wordt een korte film vertoond.

Het Oorlogsmuseum Ossendrecht aan de Putseweg 60 is ondergebracht in het vroegere Katholiek Militair Tehuis. Het bevat een bijzondere collectie voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog. Hoewel door diefstal een belangrijk deel van deze collectie is verdwenen, is het museum een bezoek meer dan waard.

Samenwerking

De VriendenLoterij Open Monumentendag wordt jaarlijks georganiseerd door een lokaal comité en het landelijk bureau Open Monumentendag, in samenwerking met de VriendenLoterij.

De Stichting Behoud Cultureel Erfgoed Zuidwesthoek (SBCEZ) zet zich al jaren in voor behoud en promotie van het culturele erfgoed binnen de gemeente Woensdrecht. Sinds enkele jaren heeft de stichting mensen om zich heen verzameld, die eveneens het cultureel erfgoed een warm hart toedragen. Samen vormen ze de Werkgroep Erfgoed. Deze werkgroep is intensief betrokken bij de totstandkoming van de Kerkenvisie en de Erfgoedvisie, en uiteindelijk ook bij de Omgevingsvisie van de gemeente Woensdrecht. De werkgroep vormt de steun en toeverlaat van Monumentenhuis Brabant, de instantie die de gemeente adviseert bij het opstellen van de genoemde visies. De Kerkenvisie en de Erfgoedvisie worden op donderdag 7 september om 19.30 uur gepresenteerd in het nieuwe gebouw bij Molen Johanna in Huijbergen. Iedereen is daarbij welkom.

Op maandag 4 september heeft de gemeente dan al om 9.30 uur bij het gemeentehuis de vlag van de Open Monumentendag gehesen.

Fotowedstrijd

Woensdrecht is zeker niet de enige gemeente die meedoet aan de Open Monumentendag. Het evenement is uitgegroeid tot het grootste culturele evenement van Nederland. Duizenden monumenten openen die dag veelal gratis hun deuren voor het grote publiek, om te laten zien hoe rijk ons land is aan cultureel erfgoed. Alleen al in de provincie Noord-Brabant openen bijna vijfhonderd monumenten hun deuren voor het publiek.

Het landelijke thema is dit jaar ‘Levend Erfgoed’. Hiermee wil men aangeven dat wij als Nederlandse gemeenschap de culturele gebruiken, tradities en ambachtelijke vaardigheden die mensen van huis uit hebben meegekregen willen doorgeven aan de volgende generaties. Cultureel erfgoed moeten we niet alleen borgen, d.w.z. veilig stellen, maar ook doorgeven aan onze nakomelingen.

Dit jaar wordt samen met de grootste erfgoedorganisaties van Nederland de OMDfotowedstrijd gelanceerd. Iedereen die passie heeft voor fotografie wordt uitgedaagd om tijdens Open Monumentendag iconische foto’s van monumenten te schieten. Topfotograaf en juryvoorzitter William Rutten (bekend van o.a. RTL “Het Perfecte Plaatje”) zal, samen met een afvaardiging van de erfgoedorganisaties, een deskundig oordeel vellen over de ingezonden foto’s. De hoofdprijs is een prachtige Sony compactcamera t.w.v. 1699,- euro. Daarnaast wordt de winnende foto gebruikt in diverse uitingen van de organiserende partners met naamsvermelding van de fotograaf. Voor meer informatie hierover verwijzen wij u naar de site OMDfotowedstrijd - Open Monumentendag.

Nieuwsgierig

Het komt vaak voor, dat mensen bij hun bezoek aan een open monument openhartig toegeven, dat ze weliswaar al jaren vlakbij het gebouw wonen, maar er nog nooit zijn binnen geweest. Meestal kijken ze hun ogen uit en verbazen ze zich over wat ze allemaal te zien krijgen.

De Open Monumentendag biedt hen dan ook een uitstekende en laagdrempelige mogelijkheid om hun nieuwsgierigheid te bevredigen en een kijkje te nemen in een gebouw waar men zo gauw niet spontaan naar binnen stapt. Een gebouw waar men vaak niet eens binnen mag komen. 

Alle open monumenten zijn goed bereikbaar per auto, per rijwiel of te voet. U kunt ervoor kiezen om één monument te bezoeken, maar u kunt desgewenst ook een hele serie ‘afwerken’. U kunt zich beperken tot één kerkdorp, maar u kunt ook de ‘hoogtepunten’ van de dorpen Hoogerheide, Huijbergen en Ossendrecht combineren. De keuze is helemaal aan u.

De Open Monumentendag is dus een uitstekende gelegenheid om cultureel erfgoed in uw omgeving te bezichtigen. Erfgoed waar u misschien nooit bij heeft stilgestaan en waarvan u tot nu toe de waarde niet besefte.

Wij wensen u een aangename en leerzame Open Monumentendag.