Dialectwoord: Ouwerwets
AlgemeenZoetegèd (het woord van de vorige keer)
Yvonne Rijk zat al te popelen: ‘Deze keer ben ik vast niet gelijk met Monda, want ik ben nu wel heel vroeg voor mijn doen. Dat komt omdat ik volgende week niet veel tijd heb. En waarom niet? “Deur zoetigèd. De meese die mijn kenne weete da d’k saome mej men dochter nen wienkel em ien zoetigèd. En wanjeer woord’er nou mjeer zoetigèd geete dan mej Sienterklaos? Duus wej’emme ut van de week druuk mej ut ienpakke van sjokoolaade letters en nog veul mjeer zoetigèd.”
Zelf hou ik ook wel van zoet. “Iek weet nog goed da’k as kiend wellies un paor cente kreeg veur wa snoep te kwoope. Dan gieng ik mej die cente naor Foos Tuumers. Diej ooi toen nun wienkel ien zoetigèd. Zakskes peeper, Belga kauwgom, waor dagge van die grwoote belle mej kon blaoze. Attie belle te grwoot wiere zoot jeel uw geziecht en haor vol kauwgom.”
Ze verkochten ok kluusiesjap. Da deeje we ien un fleske waoter en schuude mar. Dan gieng da schuime en da schuim droonke we dan oep.” Volgens mij was het nog goed tegen verkoudheid ook. Tegenwoordig noemen ze dat laurierdrop en ik geloof niet dat er nog veel mee geschud wordt.
Ik weet ook nog dat we wel eens een reep chocolade kregen. “Ien die rjeepe zoot dan un stuuk zielverpapier en oonder da zielverpapier un plotje. Die plotjes konde spaore en ien un boek plakke. Ut zielverpapier spaorden we ok. Da naome we mej naor school, want die verkochte da en da geld was vur d’aarme kienekes ien de miesie.”
In de vastentijd mochten we niet snoepen. Op school stond een trommeltje en daar deden we dan de snoepjes in. “Iek weet nog , iek gelwoof dagget ien de darde klas was, dat da trommeltje ien een grwoote kas stond. (tegenwoordig zouden ze dat een inloopkast noemen). Als we “stout” waren moesten we van de juffrouw in die kast gaan staan. “En nou gaon’iek jullie un grwoot geheim vertelle. Iek moes nogal ies ien die kast gaon staon. En agget dan vaste was emm’ik wel ies wa snoepekes uit da trommeltje gepakt en oep g’eete.”
Toch kunnen kinderen ook vandaag de dag nog voor tien centen snoepjes kopen. En ze kunnen uit zoveel kiezen dat ze vaak niet weten wat ze moeten pakken. Waar? Natuurlijk bij Het Zoete Rijk in Ossendrecht.’
Een mooi verhaal weer, Yvonne. Maar ja, je weet waar je het over hebt, hè?!
Meziek
Ook Monda van Diesen is weer van de partij: ‘Zoetegèd, daor ies wel aom te komme ien de Sienterklaostijd! Iek lus het ammel wel, mar eet er nie te veul van, want dan wur iek te diek. Dan kan iek nie goed mjeer bukke om ien m’n tuintje te waarke!
Over smaok val nie te twiesten, zegge ze. En da d’ies ienderdaod zo. De jene vrouw houdt er van sportief geklèjd te gaon en d’aandere houdt van sjiek bevurbeeld.
En laote we het ies over de smaok van meziek emme. Wa zou de wereld toch saoij zijn zonder meziek, denk iek wellus. Den jene houdt van opra en den aandere van Fraans Bauer. Iek em een jele breje smaok, da gaot van operette en musical toet aon jazz. Iek em mun eige afspeullijst gemaokt oep spottify en luster veul naor Engels/Amerikaonse vocaole en instrumentaole meziek van de vurrige eeuw. De jaore dartig en vjeertig, mjeer van gedurende den oorlogstijd.
En a’k dan achter de strijkplank staon, luster iek daor iempersaant nor. Een goeie raod: Agge swèèle ies nie lekker in oeuw vel ziet, zet dan een meziekske oep. Da’ doet wonderen, bij mijn tenmienste!’
Toetjes
Richard Musters heeft ook weer een verhaaltje geschreven: ‘Hierbij mijn verhaal over zoetigheid. Iek zen nun echte zoetekauw. D’r is gin stuk taort da ik overslaog en gebakskes meej van da marsepein der rond vin iek jillemaol lekker.
As iek in un resteraant zit, dan kek iek meestal jirst naor de nagerechte om te zien of da ik rumte mot vrijhouwe vur un lekker toetje. Alleenig sjokolat zen iek nie zo dol op. Das vaok te zwaor. Al vin iek witte sjokolat dan wel wir lekker, mar volgens de geleerde is da gin echte sjokolat. Waarme sjokolatte melk vin iek dan wel wir lekker, mar dan vooral as daor un grote dot slagroom op zit.
Trouwes, iek em lest es geleze datter un resteraant bestaot waor ze alleenig mar toetjes hemme. Kek, daor wul iek nouw wel es un keerke gaon eette. Nouw aleen nog un leuke vrijgezelle vent vinde die ok zo van toetjes houwt.’
Bedankt voor het meedoen, Richard! Hopelijk blijf je dat nog heel lang doen.
Het nieuwe woord
Wa noemde gij ouwerwets? En is da d’aareg, da d’iets ouwerwets is? Is medèrn altij beeter of ‘t beste? Vinde gij oew èège ouwerwets of bende ‘n bietje medèrn? En is ‘t oew wel ‘s opgevalle datte ouwerwetse dienge dikkels wir trugkomme en dan dus wir medèrn zèèn?
Uw reactie is tot en met dinsdag 13 december 2022 van harte welkom op het inmiddels wel bekende adres: luysterburg01@ziggo.nl .
Tot volgende week!
