Reageer op dialectwoord Baos

Wienkel(e), het woord van de vorige keer. 

Monda van Diesen vindt er het volgende van:

De mjeeste vrouwe gaon gère wienkel en de mjeeste manne emme er een gloeiende hekel aon! Iek zien ze wel eens rond staon te draoie as hun vrouw ien de paskaomer zit. En dan denk iek: hij oi veul liever thuis gebleve, mar hij moes mej!

Iek zen eigenlijk ok as die manne, want iek wienkel ok nie gére. A’k om bodschappe moet, dan pak iek wat’er oep mun lijstje staot en dan gaon iek wer vlug naor huis.

Mar ge moet er ok wel eens oep uit om een paor nuwe sloefe of schoene, want die kunde bai oos hier oep het durp nie mjeer krijge of kwope dan. Want d’er ies hier gèn schoenewienkel mjeer!

Nou we het toch over schoene emme, zal iek ies vertelle wa me overkwam nao het wienkele, laank geleje. Iek hoi gewienkeld ien de stad en was tevreje mej mun aonkwope mar iek was jeel moei. Dus iek zette thee, dee mun schoene uit en gieng wa uitruste ien mun makkelijke stoel. Iek denk da’k wa ien slaop gesukkeld was en ieneens docht iek: waor ies d’en hond toch, hij ies zo braof. Hij loog onder mun stoel en hoi jeel d’en hak van mun zondagse schoene afgevrete! Ge kun begrijpe d’ak toen nie mjeer zo tevreje was!

Oh ja, nog een verhaoltje over wienkele. Het gebeurde ok wer laank geleje.

Een familielid van mijn logeerde ies ien Den Haag. Hij oi een nieuw overhend nwodig.

Wiite nog da wij da vroeger een klejhem noemden? Dus hij toog naor de wienkel en docht: hoe moet iek da nou eens ien goei Nederlands zegge? En hij vroeg om een kleedhemd!

Ge kun wel snappe da’dut een tijdje duurde eer de wienkeljuffrouw begreep wat hij bedoelde.

Dankjewel Monda, voor deze leuke bijdrage weer.

Ook Yvonne Rijk schreef weer een  leuke bijdrage:

Met “wienkels” heb ik mijn hele leven al te maken gehad. Ik ben geboren “oep ‘t Oozend, nummer 22.”

Blijkbaar was daar een winkel geweest, maar dat heb ik niet meer geweten. “Dieje wienkel was gewiest waor ooze vurkaomer was.”  Als we iets in die kamer moesten doen , zei mijn moeder altijd: “Pakt da d’ies uit de wienkel en zondags gienge we ien de wienkel ziete.”

Wat jaren later verhuisden we naar nummer 20. “Daor was de wienkel van Dien van Naorte, (mijn taante). Ze verkocht van alles. “Drwoogiesterij-artiekele, speulgoed, en galaanterieje (da waore voskes, burdjes en nog veul mjeer aope en uile). “Galanterieën” stond ook met grote letters op de etalage. “Iek von da d’altij zo un deftig woord.” Vanaf een jaar of tien hielp ik regelmatig in de winkel.

Weer jaren later verkocht tante Dien de winkel “aon Foos Venne.” “Daor em’ik nog jaore zaoterdags mej ien de wienkel g’olpe.”

Van mijn zeventiende tot mijn dertigste werkte ik “baaj de Boereljeenbaank, mar da was netuurlijk nie echt n’un wienkel.” “Munne baos zeej altij d’ak veul mjeer kon verdiene ak achter de schaarme gieng waarke, mar da von ik jeemel nieks.” Ik zei altijd: “Neije wur, laot mijn nou maor achter de baolie staon, daor voel iek mun eige ut mjeest oep mun gemak.”

Daarna is het een tijdje rustig geweest met de winkels. “Iek gieng toen mjeer zelluf wienkele. Mjeestal zoonder munne man, want die wiest nie wa wienkele was. Awwe dan ien n’un wienkel waore en iek oep mun gemak overal ies wielde kijke zeej die altij: “Pak nou wa g’emme wuult.” Hij snapte niet, dat ik soms in die winkel helemaal niks nodig had, alleen maar wilde kijken.

Toch bleef het hebben van “n’un wienkel kriebele.”

Toen mijn oudste dochter 17 jaar was “zennek saome mej eur wer n’un wienkel begonne. Deeze kjeer ien snoepekes.” Ik geloof dat alle lezers wel weten over welke winkel ik het heb, want “dieje wienkel bestao nog steeds. Nou waark iek toch ut mjeest achter de schaarme, mar sewijle kuunde me toch nog teege komme ien dieje wienkel. En wer oep t’Oozend!!!

Het nieuwe woord

As vroeger meense bij oons aachter op de waaref kwaame en vrooge: ‘Ies de baos tuis?’, dan zeej oons moeder aaltij: ‘Jaowur, want daor sprikte nouw meej.’ Of ze daormeej de waorèèd sprook, da weet ik nie, mar ‘t bezoek moes dan aaltij efkes naordenke vurda ze gienge lache.

Ierboove bij Yvonne kunde al leeze, da vroeger de man ‘de baos’ genoemd wier. Ongeaacht of ie ok werkelek de baos was.

Mar ‘t woord baos ed ook nog aandere betjeekenisse, ej. En ge wit, ik zèèn nuuwsgiereg. Ik zouw dan ok gèère van jöllie weete, of ge goeje of slechte ervaoringe n’ed meej baoze, of ge meschien zellef baos gewiest zèèd, of ge wellis baos gespuld ed en gao zoow mar dur.

Uw reactie en uw verhalen zijn tot en met dinsdag 4 oktober 2022 van harte welkom op het bekende adres: luysterburg01@ziggo.nl . 

Tot volgende week!