Notaris Caroline de Maat
Notaris Caroline de Maat Foto: Dennis van Loenhout

Testament of codicil?

Algemeen

Mevrouw was al lang weduwe en is nu zelf ook overleden. Haar kinderen komen bij mij langs omdat ze informatie willen over de financiële en fiscale afwikkeling van de erfenis. Ze zijn met zijn drieën, twee zonen en één dochter. De oudste zoon is nogal dominant, zijn broer zit er bij maar zegt haast niets, hun zus wil ook aandacht en overschreeuwt zichzelf. De onderlinge  verhoudingen zijn niet goed, dat is duidelijk. De overleden mevrouw had een eigen woning en enkele banksaldi. De oudste zoon, zo merk ik, is alleen geïnteresseerd in geld. De dochter wil heel graag een aantal persoonlijke spullen uit de erfenis van haar moeder. Van de jongste zoon kan ik geen hoogte krijgen. Als ik hem enkele concrete vragen stel, bromt hij een beetje, maar een duidelijk antwoord blijft achterwege. 

De dochter heeft een klein kistje bij zich waarin de sieraden van moeder liggen. Begerig begint de oudste zoon daar meteen in te graaien. Hij pakt een paar van de mooiste stukken eruit en meldt dat hij die wel wil hebben, voor zijn vrouw en dochter. Ik zie de tranen in de ogen van de dochter. “Mama zei altijd dat ik die ring met bijpassende oorbellen en ketting zou krijgen, die zijn nog van háár moeder geweest,” zo zegt ze. “Daar ben ik het helemaal niet mee eens,” aldus haar oudste broer, “want deze sieraden hebben een veel grotere geldwaarde dan de andere sieraden van mama. Het is dus niet eerlijk als jij die allemaal krijgt.” “Maar dan zou het ook niet eerlijk zijn als ú die specifieke stukken allemaal zou krijgen,” zo merk ik fijntjes op. Oudste zoon werpt mij een boze blik toe, maar daar ben ik niet van onder de indruk.

Ik vraag hun wie na het overlijden van vader diens polshorloge, ringen, zakhorloge en manchetknopen heeft gekregen. “Mijn broer en ik natuurlijk ,” aldus oudste broer.

En opeens draait hij om als een blad aan een boom. “Ja, dan is het eigenlijk wel logisch dat onze zus alle sieraden van moeder krijgt die zij wil hebben. En als er dan nog wat overblijft, kan dat misschien naar de kleindochters.”

Gelukkig kon deze verdeling uiteindelijk in goede harmonie plaatsvinden. Helaas zien wij het ook vaak anders.

Het is zo jammer dat veel mensen zich niet realiseren dat je veel gezeur en geruzie makkelijk kunt voorkomen. Hoe?

Door in een testament vast te leggen wie bepaalde persoonlijke spullen krijgt. Voor een testament moet u naar een notaris. Maar als u graag wilt dat specifieke meubelen, sieraden of kledingstukken na uw overlijden naar een bepaald persoon gaan, kunt u dat ook zónder tussenkomst van een notaris regelen. U kunt nl. een codicil maken, een handgeschreven testament. Hierin kunt u vastleggen wie na uw overlijden welke specifieke meubelen, sieraden en kledingstukken moet krijgen. Zo’n codicil moet aan enkele eisen voldoen: u moet het zelf helemaal met de hand schrijven, uw persoonlijke gegevens moeten er duidelijk in staan, u moet het zelf ondertekenen en plaats en datum van ondertekening moet u erbij schrijven. In een codicil kun je alleen specifieke spullen vermaken, dus niet “al mijn sieraden”, maar wel “mijn geelgouden ring met diamant, mijn geelgouden ring met bloedkoraal en mijn witgouden oorbellen”. Ik kan u desgewenst een voorbeeldje sturen.