Schaken op de Brabantse Wal
Algemeen(Door René Punt)
Voor u ziet u het januarinummer van uw schaakcorrespondent. We zullen in dit nummer stilstaan bij het schaken voor de jeugd. In de diverse competities: jeugdcompetitie, seniorencompetitie, zaterdag KNSB-teamcompetitie in 8-tallen en de NBSB-competitie voor 4-tallen is sinds de vorige keer niets nieuws gebeurd. Het schaken ligt stil. Van de denksporten is schaken het populairst bij de jeugd. De “concurrenten” dammen en bridge worden door jeugdige spelers minder beoefend, alhoewel voor beide zeker ook een lans te breken is. Om van Go, misschien wel het moeilijkste denkspel van Chinese origine, maar niet te spreken.
Waarom dan schaken?
Denksporten hebben één gezamenlijke noemer: de geluksfactor is veel minder aanwezig dan bij allerlei andere spellen. Zeker als het niveau van de beoefenaar hoger wordt. Een ander element is dat de regels van deze denksporten allemaal relatief eenvoudig zijn. Voor dammen is vooral veel rekenkracht nodig. De speler moet veel verder vooruitkijken dan bij schaken bijvoorbeeld, maar de mogelijkheden per zet zijn aanmerkelijk kleiner. Het eindspel bij schaken heeft wel iets weg van dammen. Bridge is een spel waarbij twee spelers tegen twee andere spelers spelen. Het heeft een grote statistische component en doordat je het speelt met z’n tweeën ook een sociale. Dat is ook de reden dat veel ouderen bridgen. Hoewel de bridgebond probeert om ook de jeugd voor het bridgen te enthousiasmeren, lukt dit maar ten dele. Dat het in tweetallen wordt gespeeld lijkt me een belemmering voor de jeugd. Voor Go, een spel waarin het ruimtelijk inzicht heel belangrijk is, is het probleem anders: er zijn te weinig spelers die Go beoefenen en door kunnen geven.
Het doorgeven van een denksport aan een jongere generatie hangt heel sterk af van het aantal beschikbare trainers en ook van het aantal didactische methoden. Daarin heeft schaken een enorme voorsprong op andere denksporten. Het schaken kent zeker twee, maar mogelijk nog wel meer heel goede didactische methoden. Daarover heb ik al eens bericht in deze krant. De Bergse Schaakacademie, onderdeel van schaakvereniging BSV, gebruikt beide methoden. Op de schaakvereniging wordt vooral de Stappenmethode gebruikt. Maar op scholen wordt vooral Chessity gebruikt, een leermethode via de computer waarbij schaken spelenderwijs wordt aangeboden. Met die methode kan de leerling zijn eigen tempo bepalen.
Frankrijk heeft al eens geprobeerd om schaken op basisscholen te promoten, maar dat kon vanwege het te geringe aantal trainers niet doorgezet worden. Ook Rotterdam heeft een poging gedaan om schaken te promoten en is daar deels in geslaagd. De Europese Unie heeft aangegeven dat schaken een prima middel is om leerlingen samenhangender te laten nadenken en dat het goed zou zijn als scholen dat zouden aanbieden. Nog niet zo lang geleden was er een artikel in BN De Stem waarin gemeld werd dat het enige land waar dat wel werd gerealiseerd Armenië is. Het is daarom niet vreemd dat er in Armenië sterk geschaakt wordt. Bij de Bergse Schaakacademie is een aantal jaren geleden ook een leerling met Armeense roots opgeleid, namelijk Alik Tikranian. Hij heeft het zelfs tot Nederlands kampioen geschopt bij de jeugd tot 16 jaar en is inmiddels FIDE-meester.
Fysiek
Er zijn landelijk en internationaal wel schaaktoernooien online, maar op regionaal niveau is het stil op schaakgebied. Dat geldt dus ook voor de jeugdtrainingen. Wel biedt de Bergse Schaakacademie aan om via PowerPoint lessen te volgen en omdat het meestal via het oplossen van schaakpuzzels op thema gaat, kunnen de Bergse schaaktrainers die desgewenst online nakijken. Maar er wordt toch vooral gekeken naar het moment waarop het fysiek schaken weer is toegestaan. Om dezelfde reden is ook op dit moment niets nieuws te melden over de diverse competities. Hopelijk kan dat in het februarinummer weer wel.
Heeft u interesse in schaken, neem dan contact op via: info@bozschaak.nl
Schaakproblemen
De oplossingen van de twee problemen uit het decembernummer zijn: rechtsboven (1) als volgt: 1. Th4+ Kg5, 2. f4+ Kf5, 3. fxe5. Door deze vork wint wit de zwarte toren en is de winst slechts een kwestie van techniek.
Het tweede probleem is echt moeilijk en voor de doorzetters. Hier volgt de oplossing: 1. De6 en nu zijn er meerdere mogelijkheden. … Lxe6, 2. Te7+ Kf8, 3. Pe6+ Kg8, 4. Tg7#, 2. … Kd8 3. Pe6+ Kc8 4. Tc7#. Moeilijker is:... Kd8, 2. Dd6 Te8, 3. Pd5 Dd3+, 4. Tc2 Df1+, 5. Tc1 Dd3+, 6. Ka1 Db4, 7. De7#. Er zijn nog andere mogelijkheden, maar die komen op ongeveer hetzelfde neer.
De nieuwe problemen:
In beide gevallen geldt: wit zet en wint. Let op: het laatste probleem is weer pittig.
