Jan Luysterburg schrijft elke week een dialectrubriek in De Zuidwestkrant & De Halsterse Krant.
Jan Luysterburg schrijft elke week een dialectrubriek in De Zuidwestkrant & De Halsterse Krant. Foto: Bep Tielemans

Dialect: Ad Borremans over zijn arbeidzame leven

Algemeen

Ad Borremans blikt terug op zijn arbeidzame leven:

Veul baoze

Toen da’k ’t woord waareke zoog stoan, zen iekiek ies gaon telle oe veul baoze da’k versleete eb ien mijn waarkend leeve. Munne jirste baos oj iek toen da’k van d’ambachtschool kwam, waor da’k geljeerd oj vur tiemmerman, iek waor toen zestien jaor en ging waareke ien Baarege bij Tiemmerfebriek Klaosse. Daor em iek ’n paor jaor gewaarkt en zen toen d’n bouw ien gegaon, want iek wou ien de buitelucht waareke en nie d’n njeele dag tusse vier muure bienne. Vanaf toen zen iek de tel ’n bietje kwijtgerokt, wel weet iek da munne jirste bouwbaos op Woogeraaaje was, da was bij Toon van Oek ien de Duinstraot. Daornor gienk iek waareke ien Uibaarrege bij Jan Poel, en van daoruit zen iek soldaat geworre. Ien Grave, vor anderalf jaor, da was aachteraf wel ’n mjooie tijd, mot iek zegge. Toen da’k afgezwaojd waor ies ’t zwaareve begonne as bouwvakker. Jirst nog as kerrevenbouwer bij Nijpels en Strieker en daornor wir d’n bouw ingegaon. Bij oeveul baoze da’k toen ammaol gewaarkt eb dat weet iek nie mjeer trug t’aale ien mijn geuge. Agge begient meej pendele ien d’n bouw gaode makkeluk van d’n njeene baos nor d’n aandere. Want atter jeene kwam die mjeer betaolde stapte wir oover, want ge ging toch waareke vur ’t geld, of nie dan. Aljeen agge wa ouwer word dan gaode toch wa mjeer zeekerheid zoeke en zoow em iek de leste 25 jaor altij dezelfde baos g’ad en da was Eijmaas uit Rosmaole. Iek denk da’k toch wel ’n stuuk of twientug ,vijventwientug baoze eb versleete ien al die jaore. Mar iek eb toch altij wel gèère gewaarkt tot aon m’n pesjoen. Nouw kunne ze wel zegge dagge van waareke nie dwood gaot, iek zouw toch nie mjeer trug wulle begienne, laot mijn mar lekker tuis, af en toe ’n bietje waareke ien d’n of aon oos eige uske, dan kom iek munne tijd wel dur.’

Zotte 

Zoals ik vorige week al zei, schreef Peter Borremans iets, dat bij mij een leuke herinnering opwekte. Leest u maar:

Toen ik nog waarekte as ljeeraor aon ‘n grwoote maovoowschool in Baarege, adde wij ‘n dirrekteur, die ‘n vast rietewjeel ad as ‘r ‘n ljeeraor of iemes aanders van ‘t persenjeel verjaorde. IJ zette dan in z’n kaomer de raodiejow aon en zocht ‘n zender op die ‘n vroolek meziekske spulde. Dan zette n’ie de geluidsinstelaosie aon, zoowda d’in alle leslekaole de meziek te woore was. At’ie von da ta laank genog geduurd ad, zette n’ie de raodiejow uit om te beginne aon z’n fjeesttoespraok. En dan daornaor gienge de lesse wir gewoon vedder.

Op zeekere dag was ‘r ‘n waarekster jaoreg. Oonze dirrekteur zette wir ‘n leuteg meziekske n’op en zette de geluidsinstelaosie aon. Vroolek schalde dur jeel ‘t school: ‘t zen zotte die waarke, ‘t zen zotte die waarke, ge wor t’r nie rèèk van en ge wor t’r zoow muug van. ‘n Poppelèèr liedje toendertèèd, gezonge dur Jul Kabas.

Wies oonze dirrekteur veul! IJ kende da liedje glad nie. En ij ad ‘r ok gin aareg in wa tie nouw èègelek aon ‘t rondzende was. Laoter emme wij ‘m da wel verteld netuurlek en w’emme d’r nog dikkels om motte lache.

Bedankt, Peter Borremans, omdat jij schreef dat je bij het woord ‘waareke’ ook moest denken aan dit Vlaamse liedje.

 Nog ‘n veraoltje oover waareke

Op zeekere dag was ‘t oope dag bij Philip Morris, ge wit wel: die grwoote siegerettefebriek die t’r stong in Baarege. Op die febriek waarekte nogal wa femielie van oons, dus ikke meej oons moeder daor nor toe. Zoow kwaame we ok uit bij jin van m’n zwaogers, die daor aon ‘t waarek was. IJ was oppereeter, dus ij stong in de gaote t’ouwe of z’n mesjien wel goed marsjeerde. Oons moeder stong da zoow ‘s ‘n tedje aon te kèèke. Zij ad duidelek ‘n aander ideej oover waareke as de vollegende ginneraosie, want ze zeej teege m’n zwaoger: ‘Motte gij nie waareke?’

Ok daor emme we nog dikkels meej motte lache.

 Appelpitte

 Tot slot nog mar da mopke oover die appelpitte.

In de trèèn zit iemand appelpitte t’eete. De vent teegenoover ‘m vin ta mar vremd. IJ vraog tan ok, waorom die menjeer appelpitte zit t’eete.

‘Da’s jeel simpel’, zeg tie menjeer. ‘Van appelpitte eete kregde veul verstaand.’ Waorop ie vraogt: ‘Wulde gij ‘r swèèle van mèèn kwoope? Drie vur n’n euroow.’

‘Da’s goed!’, zeg t’n aandere en ij aol d’n euroow uit z’n portemeneej om drie appelpitte te betaole. At’ie d’r jinne n’opgeete n’ed, zeg t’ie: ‘Wa zèèn ik loomp, ej. As ik ‘n kieloow appels gekocht ad, dan waor ik toch veul goejekwooper uit gewiest.’

‘Ziedewel’, zeg tie menjeer, ‘ze waareke n’al!’ 

Het is natuurlijk niet de bedoeling dat deze rubriek een moppenrubriek gaat worden in plaats van een dialectrubriek, maar ik dacht dat een mopje tussendoor wel een keer moest kunnen. Volgende week gaan we weer serieus aan de slag, hoewel ... bij het onderwerp plaoge is dat natuurlijk toch even afwachten!

Tot volgende week, mensen, en blijf gezond.