Dialectwoord ‘Baomes’

Nummer 100 (het woord van vorige keer)

Yvonne Rijk schrijft het volgende: 'Jan, gefeliciteerd met de 100e aflevering van je rubriek. Ik had er helemaal geen erg in dat je rubriek over het dialect al zo lang bestaat. Zo'n half jaar geleden werd ik er op geattendeerd door mijn man. Vanaf toen heb ik er plezier in gekregen om iedere week mijn bijdrage te leveren. Ik merk aan de reacties van mensen in mijn omgeving dat je rubriek steeds meer wordt gelezen.

"Nummero 100." Dat zeiden ze vroeger bij ons thuis ook wel eens. Omdat mijn moeder uit België kwam werd er meer "de koer" gezegd. Ik heb me ooit eens wijs laten maken dat eeuwen geleden in hotels de toiletten kamer nummer 100 kregen. Ik weet niet of dat waar is, maar het moet toch ergens vandaan komen.

Wij hadden vroeger ook zo'n houten huisje buiten staan. Met zo'n deksel met een knop erop. Als wc-papier kranten aan een touwtje. Om de zoveel tijd moest de beerput worden geleegd met een groot formaat pollepel. Als het zover was kwam ik maar liever niet buiten, vanwege de stank.

Naast ons woonde een tante, die veel eerder dan wij een moderne wc had. Omdat ik toch naar buiten moest liep ik net zo lief ietsje verder om daar mijn behoeften te doen. Ik zeg niet dat alle nieuwe dingen verbeteringen zijn, maar ben toch blij dat nummero 100 op deze manier niet meer bestaat.'

Hartelijk dank weer, Yvonne. Ik hoop dat je nog veel jaren met net zo veel genoegen blijft reageren op deze rubriek.

Ad Borremans heeft de volgende boodschap aan mij: 'Honderd keer de rubriek in de Zuidwestkrant dat is een heel mooi aantal. En dat de lezers het nog lang niet beu zijn, blijkt wel aan de reacties die je krijgt van deze en gene. Dus maar gewoon ermee doorgaan zou ik denken. En ook ik ben het nog niet beu om elke keer weer een reactie te geven op het woord. Dus ook deze keer weer:

Onderd

Onderd kjeeres deeze rubriek ien de Zuidwestkraant, da’s ’n schwoon aontal. Zoow vuul kjeeres em iek nog nie geschreeve vur deze rubriek, dan kom iek toch bewoorluk aachterop.

As iek dink aon nummer onderd leg iek gelijk de relaasie meej de w.c, en daor zen dan ok wir tefrente benaomienge vur, zoowas ’t gemak, de poepdwoos, ’t schijthuis of de pleej, en agge ’t netjes wult zegge, ’t twallet. Op d’n bouw waor da’k vuul jaore gewaarkt eb ojje ze de leste tijd wel gèève uitvoeringe, mar zoow ’n twientig / dartig jaor geleeje, was da jeel aanders. Wij zoote ’n kjeer op ’n bouw in Baarege bij aonneemer Sebregts, of te wel de Seep, en daor ojje ze mar van wa ribbe en plaote ’n pleej in mekaore getiemerd. D’r ieng ’n deur aon die van ondere ’n alve meeter te kört was en van boove ok. Dan konde zien of da t'ie bezet was of nie. Nouw wies iek dat d’n uitvoerder Sjaok altij nor de pleej moes om te schijte om alluf tien, daor konde de klok op gelijk zette. Iek oj de lèèrze van Sjaok uit de kjeet gepakt en die in de pleej gezet meej oover die lèèrze nog ’n broek geleed meej de pijpe oover de lèèrze. En jao wur om alluf tien kwam Sjaok nor buite vur zunne grwoote bodschap, mar ij zoog dattie bezet was en gieng trug. Om de paor menuute kwam ie kijke of t'ie al vrij was en ij gieng steeds mjeer lwoope nijpe, da konde wel zien aon z’n lwoope, en wij mar lache op ’n afstaandje. Nor ’n uur iew de Sjaok ’t vur bekeke en reej nor uis om zunne bodschap te doen. Toen dattie trug was en zoog dat de pleej nog steeds bezet was, gieng ie toch mar ies kijke en kwam tie d’r aachter oe dat de vörruk ien de steel zoot. IJ aolde die broek van die lèèrze af en zoog dat da wel bekende lèèrze waore, ’n bietje kwaod riep t'ie teminste: 'G*dver, da z’n meen lèèrze Bink. Wij kwaome nie mjeer bij van ’t lache. En Sjaok ed jeel d’n dag nieks mjeer gezeed teege oos, want ij wies wel wie da d’n daoder was.'

Ook jij bedankt, Ad. Telkens wanneer mensen mij aanspreken over deze rubriek, krijg ik te horen, dat ze steeds weer uitkijken naar jouw bijdrage. 'Waor aol t'ie 't vandaon, ej!', zeggen ze dan. Ik hoop dan ook dat je nog heel lang veel plezier beleeft aan het schrijven van jouw bijdragen.

Volgende week komen de andere reacties op Nummer 100 aan bod. Wat een genot, hè, om elke week te kunnen genieten van wat onze lezers ons te vertellen hebben!

Het nieuwe woord

Störreme, reege, kouw, guur. Da d'is 't weer da d'woort bij deeze tèèd van 't jaor. Ge mot oew èège goed aonkleeje a ge nor buite gaot. Oew parrepluuj kunde nie misse, mar ge kun t'm ok nie gebruike, want a ge nie uitkekt dan pak te wind d'r onder en dan kunde 'm in de völlesbak gwooie. De belèène steeke dan alle kaante n'uit! Vur dees alles is 'r mar jin verklaorieng: 't is ... baomes.

Weet u wat dit woord betekent? Weet u misschien waar het vandaan komt? En wilt u graag (liefst in het dialect) aan onze lezers iets hierover vertellen? Dan is uw verhaal tot en met dinsdag 27 oktober van harte welkom op het bekende adres: luysterburg01@ziggo.nl enne ...
avvast bedaankt, ej!