Vierschaar trapt af voor ‘53
BERGEN OP ZOOM – ’53, de nieuwe productie van De Vierschaar over de watersnoodramp in 1953 wordt tussen vrijdag 8 en zaterdag 23 september tienmaal opgevoerd. Net als Supersum in 2019 gebeurt dat op Fort de Waterschans. Vanaf drie overdekte tribunes kunnen 11.000 bezoekers ’53 bijwonen.
De spelers en medewerkers van De Vierschaar werden dinsdagavond in cinema Kiek in de Pot bijgepraat over de inhoud van het nieuwe stuk. Dat deed scriptschrijver Wolter Muller, die eerder ook scripts schreef voor de bekende tv-serie Flikken Maastricht: “Qua opzet, theatrale effecten met originele beelden, belichting en omvang is ’53 vergelijkbaar met Supersum, dat ging over de bevrijding van West-Brabant in 1944”, zegt Muller, “maar in ’53 draait het om de Watersnoodramp en worden de karakters van de diverse personages veel meer uitgediept. Ik heb de lat ook voor de spelers hoger gelegd dan toen.”
In ’53 wordt het publiek langs verschillende verhaallijnen door een overlevende van de ramp en een jonge historica anno 2023 teruggevoerd naar de hartverscheurende tijd van toen. Waarbij heldenmoed en doodsangst, hoop en verdriet, liefde en verlies op een soms verbijsterende manier voorbijkomen. Muller: “Voor mijzelf was het onderzoek naar wat mensen destijds in het rampgebied is overkomen een depressieve ervaring. De emoties die na zeventig jaar nog boven kwamen drijven bij mensen die de ramp hebben overleefd, waren zeer heftig. Maar ’53 laat ook zien hoe er tussen geredden en hulpverleners banden voor het leven zijn ontstaan. Er is zelfs ruimte voor humor in het stuk.”
Regisseur en artistiek leider Diemer van Wijk wijst erop dat ’53 geen echte hoofdrolspelers kent. In feite draait het volgens hem om het spanningsveld tussen de mens en de natuur, in dit geval het water: “Je kunt ervan genieten, maar je moet er soms ook tegen vechten. Die tegenstelling willen we een respectvolle manier verbeelden.” De rollen liggen voor 95 procent vast, zegt Van Wijk: “De belangstelling van jong en oud voor een rol was enorm. We zijn nog wel op zoek naar mannen van dertig jaar.” Voor een realistisch tijdsbeeld op het podium kan De Vierschaar nog attributen als kleding en schoeisel uit de jaren vijftig gebruiken.
Voorzitter Marco Duijvelaar zegt dat de keuze van De Vierschaar voor ’53 is ingegeven “uit eerbied voor de slachtoffers en nabestaanden en als eerbetoon aan de redders en hulpverleners”. Op de bijeenkomst in de Bergse bioscoop werden ook de trailer van ’53, de poster en de banners gepresenteerd waarmee het stuk wordt gepromoot. Sinds enige tijd is ook een speciaal ’53 bier verkrijgbaar. Overigens zijn ook sponsoren voor ’53 welkom.
De kick-off begon dinsdagavond met een lied uit 1953, gezongen door Cees van Broekhoven, die op elektrische piano werd begeleid door Cees Simons. Het lied ging over de Bergse Vastenavend die door prins Nilles 1 (Kees Becht) na de watersnood werd afgeblazen. Daarvoor in de plaats kwam de inzamelingsactie ‘Agge mar goed doet’, die 150.00 gulden opbracht voor de getroffenen van de ramp. De slotregels van het indrukwekkende lied luidden: “Agge mar goed doet, kul. Laat ons ’t leve geve, zodat voor zullie morgen nog bestaat”. De zaal was er na afloop even stil van.
Halsteren en Lepelstraat
De Watersnoodramp hield in onze regio vooral huis in Halsteren en Lepelstraat, waar 78 slachtoffers vielen. Daarom onderzocht De Vierschaar serieus of het mogelijk zou zijn om '53 op te voeren in Halsteren. "We hebben vooral gekeken naar de omgeving van de Ignatiusdijk, waar in 1953 veel slachtoffers vielen”, zegt Henk Boot namens De Vierschaar, "daar hebben we uiteindelijk, na lang overleg, toch van afgezien. De weg is smal, wat de aan- en afvoer van bouwverkeer moeilijk maakt, en ook de toestroom van publiek ingewikkeld maakt. Bovendien is er nauwelijks parkeerruimte. Op De Waterschans zijn de faciliteiten veel beter, en kunnen we '53 makkelijker en veiliger laten doorgaan. Bovendien ligt ook het fort aan het water. In de rampnacht zijn de medewerkers van de naastgelegen machinefabriek en IJzergieterij De Holland ternauwernood gered van het hoge water. De link met het water is er dus ook in Bergen op Zoom, maar we vergeten Halsteren niet.”
