Notaris Caroline de Maat
Notaris Caroline de Maat

Bij de notaris: Maak tijdig uw levenstestament!

Algemeen

In mijn agenda staat dat ik een afspraak heb met het echtpaar B. om de verkoop van hun woning te bespreken.

Meneer en mevrouw zijn al op leeftijd en staan ingeschreven voor een zorginstelling. De gezondheid van meneer is nog heel behoorlijk, maar die van mevrouw laat steeds meer te wensen over. Meneer vertelt dat mevrouw vaak behoorlijk in de war is en dat er bij haar Alzheimer is vastgesteld. En helaas gaat zij erg snel achteruit. Ze hebben zich daarom ingeschreven bij een zorginstelling en hopen daar binnenkort samen te kunnen gaan wonen. 

Het valt mij op dat mevrouw tijdens ons gesprek voor zich uit zit te staren en niet aan het gesprek deelneemt. Ik probeer haar erbij te betrekken, maar mijn vragen lijken niet tot haar door te dringen en zij reageert niet echt. Als mevrouw even naar het toilet is, bespreek ik mijn twijfels met haar man. Begrijpt mevrouw nog voldoende wat verkoop van het huis inhoudt? Naar mijn mening is dat niet het geval, en meneer is het met me eens. Ik vraag meneer of mevrouw ooit een levenstestament beeft gemaakt, maar dat blijkt helaas niet het geval te zijn. Er is dus niemand die namens mevrouw mag optreden.

Omdat mevrouw mee moet tekenen voor de verkoop van het huis, maar de consequenties van haar handelen niet meer kan overzien, zal de rechter iemand moeten aanstellen die haar financiële zaken gaat behartigen (een “bewindvoerder”). Meneer kan een verzoek daartoe bij de rechter indienen, met daarbij de medische gegevens van mevrouw. De rechter wil natuurlijk met zekerheid vaststellen dat mevrouw echt niet meer in staat is haar eigen zaken te regelen en zal daarom met mevrouw in gesprek willen. Dit is een pijnlijk proces, niet alleen voor mevrouw en meneer, maar ook voor hun kinderen. Mevrouw krijgt nu immers officieel het stempel “dat zij allerlei dingen zelf niet meer kan en begrijpt”. Maar als er geen bewind wordt ingesteld, kan het huis niet worden verkocht.

Tegenwoordig hoor en lees je veel over levenstestamenten. Deze term levert nogal eens verwarring op: wat is nu het verschil tussen een testament en een levenstestament?

Het verschil zit ‘m in het moment waarop de akte gaat werken. Een testament komt pas aan de orde als degene die het testament heeft gemaakt, is overleden. Een levenstestament daarentegen werkt tijdens uw leven.

In een levenstestament kunt u aan één of meer personen o.a. volmacht geven om namens uzelf allerlei zaken te regelen, zoals bijvoorbeeld bankzaken en verkoop van uw woning. Ook kunt u medische zaken vastleggen, zoals bijvoorbeeld een behandelverbod en euthanasieverklaring voor de situatie dat u ongeneeslijk ziek wordt.

U moet wel wilsbekwaam zijn om een levenstestament (of een andere notariële akte) te kunnen maken. Het is daarom van belang dat u niet pas een levenstestament gaat maken op het moment dat het echt nodig is, want dan bent u misschien te laat.