Kiske Kemeedie 2

Met veel genoegen ga ik eerst verder met het verhaal over Kiske Kemeedie.

Over Kiske bestaan er natuurlijk veel anekdotes en de volgende wordt ook aan hem toegeschreven. ‘Vroeger leek 't net of de pestwoors konne ruuke waor t'r 'n vaareke geslacht wier. 't Bjeest ieng nog mar net aon de ljeer of de pestwoor stong al op de waaref. Ge kun wel raoje waorom. Om z'n braoj op te komme n'aole netuurlek. Zoow kwaam de gjeesteleke ok 's bij Kiskes, mar ij zouw 'm schuive. Kiske zeej teege n’m: ‘Menjeer pestwoor, witte gij ’t verschil tusse Oonze Lieve n’Eer en dees vaareke?’ De zielen’erder moes ’t aantwoord schuldeg blèève. ‘’k Zal ik ’t oew ’s vertelle’, zeej Kiske. ‘Oonze Lieve n’Eer is gestorreve vur alle meense, mar dees vaareke aljeen vur mèèn en m’n uisouwe.’

Duuvel

Een andere anekdote komt van ‘tante Tiny’: ’Opa kwaam gereegeld in ’t kefee bij oons in Woosdrecht. En daor zoot iemand geweldeg te stoefe oover da t’ie alles moog en alles kon en ok da t’ie vur d'n duuvel nie bang was. Nouw wies Opa waor t’ie woonde en ok waor t’ie lingst nor uis gieng. IJ gieng gaauw tuis ’n duuvelspak aondoen (ij oj as tenjeelspulder veul kestuums) en verstopte z’n èège in de boskes. En toen dieje stoefer d’r aonkwaam, sprong ie te vurschèèn en baste: ’Ik zèèn d'n duuvel en ik kom jouw aole!’ Wa kon dieje meens injees aart lwoope!’

De krant

Woensdrechtenaar Dick van der Poel kwam bij me aan de deur met een heleboel informatie. 'Kiske was lid van Onderlinge Bijstand, in Woensdrecht heette dat Het Varkensfonds. De mensen hielden toen allemaal een varken en om verzekerd te zijn waren ze lid van dit fonds. Voorzitter was Johannes Overbeeke, Jacobus Theuns was de secretaris en de deskundige was Florent van der Poel. De colporteurs waren Jan Maas (Huijbergen), Stan Michielsens (Hoogerheide), Sjaan Raaymakers (Achttien Huizen) en Janus van Paassen (Woensdrecht). Een keer per jaar werd er een uitvoering gegeven om de kas te spekken. Kiske Stuijts had natuurlijk de hoofdrol. Medespelers waren onder anderen Piekes Verbiest, Fons Huyps, Fons van As, Jef Kuylen en Janus Musters. De mensen hier noemden dat niet de uitvoering of het toneel, maar de Kemeedie. Men ging naar de Kemeedie. Vandaar de bijnaam van Kiskes.'

Dick heeft bovendien het krante-artikel bij zich waarover we het vorige week al hebben gehad. Het dateert van februari 1939 en is getiteld: "Kiske Kemeedie" vijftig jaren dorpskomiek. Een jubileum te Woensdrecht.

De krant schrijft: 'Hij woont daar in een bescheiden, uiterst zindelijk huizeke in de Bossestraat onder Woensdrecht, en al geniet hij geen wereldreputatie, zijn populariteit als "Kiske Kemeedie" is er zoo algemeen, dat men het beste doet, niet naar Stuyts te vragen. Naar "Kees Kemeedie" wijst een kind U onmiddellijk den weg.'

Op de bijgeplaatste foto 'houdt Kiske een roerende toespraak tot zijn vier hammen, die boven de plattebuis te drogen hangen en die, met de Muze der Tooneelkunst, zijn hart veroverd hebben.' Om te vervolgen met: "Kees", zeiden we, "Kees, ge komt er zonder voordracht niet af." 'n Waar kunstenaar laat zich niet lang bidden en smeeken. Oogenblikkelijk sprong hij voor het voetlicht, oftewel voor de plattebuis en schoot uit z'n slof.'

In het artikel zegt Kiske dat hij terecht 'Kiske Kemeedie' wordt genoemd, 'want zou er hier nou wel eene in het durp te vinden zijn, die zoo gek zou doen dat-ie tegen z'n rauw hammen ging staan dikkelemeeren net als ikke?'

Kiske vraagt lachend: 'Wa ge hier "uittrekt" en wat ik hier allemaal vertel, komt dat in de krant?"

"Natuurlijk, Kees", zeiden we ...

"Maar dan durf ik 'n Zondag nie in de leste Mis te komen".

Uiteraard meende Kiske hier niks van; hij is gegarandeerd gewoon naar de leste Mis gegaan. En daarna zal het wel niet op een droogje zijn afgelopen.

Keeshond

Peter Borremans heeft in de krant gelezen, dat ik de vroegere leerlingen van de lagere school aan de Nieuweweg karakteriseerde als 'ruwe bolster met een blanke pit'. Normaal schrijft hij als afzender altijd keurig 'Uw oud-leerling', maar deze keer maakte hij er grappend 'een ruwe bolster met een blanke pit' van.

Omdat de bijnaam 'Kiske Kemeedie' natuurlijk niet voorkomt in woordenboeken, was het deze keer voor Peter moeilijk om iets zinnigs hierover te vinden. Toch vond hij iets waar verder niemand aan had gedacht: 'Kiske met een hoofdletter is het verkleinwoord van Kees en kiske met een kleine letter is een kleine keeshond.'

Het nieuwe woord

Op 4 april is het weer ... Paose. Is Paose vur jouw nog 'ne fjeestdag? Wa betjeeket Paose vur jouw? Ouwde gij oewe Paose nog? Is Paose vur jouw 'n reliegjeus fjeest? Edde gij bezondere erinnerienge aon Paose? Uw reacties zijn tot en met uiterlijk 23 maart 2021 van harte welkom op het adres luysterburg01@ziggo.nl