't Bangeske

05-02-2021

Helaas heb ik de vorige keer slechts drie reacties ontvangen op het thema 'Plaoge' en die heb ik alle drie vorige week al behandeld in deze rubriek.

Dat wil echter niet zeggen, dat ik de redactie van de Halsterse Krant & de Zuidwestkrant nu opzadel met een lege kolom. Ik schrijf immers zelf van tijd tot tijd ook wel eens wat en daar kan ik u nu mooi eens iets van laten zien.

Ter inleiding het volgende.

Elke twee jaar is er in Lieshout het Brabants Dialectenfestival. Dat is een groots en feestelijk gebeuren, waarbij het hele dorp in het teken staat van de Brabantse dialecten. Er vinden dan allerlei activiteiten plaats, zoals muziekuitvoeringen, toneelstukjes, voordrachten, enzovoorts. Artiesten uit de hele provincie nemen hieraan deel. Aan deze feestelijkheden is ook een schrijfwedstrijd verbonden, die is onderverdeeld in drie categorieën: verhalen, gedichten en liedteksten. In elke categorie worden maximaal drie genomineerden geselecteerd, waarvan er een de Dialectpenning ontvangt. Elke dialectschrijver en -dichter wil dolgraag deze prestigieuze penning winnen. Tot nu toe is dat nog maar één West-Brabander gelukt, namelijk Frans Nefs uit Halsteren en dat is al ruim twintig jaar geleden.

Aan deze wedstrijd heb ik ook al een aantal keren deelgenomen. Vorig jaar slaagde ik er voor het eerst in om een nominatie te veroveren in de categorie verhalen. En hoewel ik niet de Dialectpenning won, ben ik toch best trots op deze prestatie. Ik maak u dan ook graag deelgenoot van mijn verhaal:

’t Bangeske

Toen ik fleejweek vur zaoke in W. moes zèèn, docht ik injees trug aon fjeerteg jaor geleeje. Ik gieng dan ok ’s kèèke of da bangeske d’r nog stong. ’t Was ’r inderdaod nog.

In W. stong vroeger ’t klwooster van de Broeders van Zoete Arbeid. Broeder abt was d’n jeenegste die nog taomelek jong was. De aandere klwoosterlienge waore stokoud. Ze deeje dan ok nie veul mir. As ’t zonneke scheen, dan waore ze aachterin de grwoote tuin te vinne, op ’n ouw bangeske. En daor zaate ze dan te roddele da d’t ’n lieve lust was. Oover vaoder abt, oover de meedebroeders die t’r net effekes nie bij zaate, oover de meese in ’t dörp, waor ze vroeger veul meej te maoke gad adde.

Vur d’n oorlog was ’t klwooster jeel belangrèèk gewiest vur W. en vur de wije n’omtrek. Eègelek was ’t klwooster ’t begin gewiest van jeel W., want de broeders adde de orde gevestegd in ’n leeg, woest en onvruchtbaor gebied. Steeds vedder adde ze ’t gebied ontgonne en vruchtbaor gemokt. Daor waore netuurlek meese op afgekomme, die daor ok gienge woone en waareke. En zoow was W. ontstaon en uitgegruuid en tot welvaort gekomme.

Mar nouw was ’t klwooster mjeer ’n ouwemannenuis geworre. Op broeder abt naor was ’r al jaore gimmees mir bijgekomme. In ’n oek van de tuin stonge n’al jeel wa jeenvoudege, allemaol dezellefde kruisbjeelde. Nog ’n paor jaor en dan zouw broeder abt as leste ooverblèève.

Toch waore de meese in W. nog nie vergeete, oeveul ’t klwooster meej z’n broeders betjeeked ad vur ’t dörp. En toen ’t klwooster tweejonderd jaor bestong, kwaame de dörpelienge dan ok bij broeder abt bespreeke, oe ze da mwooie juubeleejum konne viere en waor ze de klwoosterlienge blij meej zouwe kunne maoke. Nouw, broeder abt wies wel wa. Da bangeske, waor de ouwe broeders altij op zaate te zonne en te roddele, was èègelek tetaol vesleete. ’t Was nie mir bekwaom om d’r op te zitte. As de braove meese van W. nouw ’s zouwe kunne zörrege vur ’n nuuw bangeske, da zouw wel jeel mwooi zèèn.

’t Wier ’n grwoot fjeest. De n’arremenie ad ’n speesjaole fjeestoobaode ingestuudeerd, de schoolkinders bedochte saome meej de onderwèèzers en de juffrouw ’n iestoories veraantwoord, mar jeel ontroerend tenjeelstuk, de voetbalklup orgeniezeerde ’n KJT (wa zooveul wouw zegge n’as ’n Klwooster Juubeleejum Toernooi), de meskes van de uisoudschool deeje ’n balletvurstellieng en de broeders zellef ieuwe ’n fjeestmaol, waor nie aljeen menjeer pestwoor en menjeer kappelaon aon djeelnaome mar waorachteg ok de bisschop in woogstèège perswoon. Mar ’t woogtepunt van de fjeestelekeede was toch de offiesjeele ontullieng van da spiksplinternuuwe, blienked groen gevaarefde bangeske.

’t Klwooster is allaank afgebrooke. D’r stao nouw ’n jeel kompleks meej bejaordewooningskes. Ik was benuuwd, wa t’r meej dieje tuin gebeurd was. Toen ik gieng kèèke, gieng m’n art injees vlugger slaoge. ’n Grwoot djeel van de tuin was nog jeelemaol intakt, meej bwoome, blomme n’en plaante. En aachterin … jao wur, ’t bangeske stong t’r nog. Aon d’n aacherkaant, op de booveste plaank, stong nog de inskripsie, al was die nog mar vaog te leeze. Broeder abt ad altij ’n grwoote n’eekel gad aon da geklets en geroddel van die ouwe broeders en daorom ad ie in die plaank laote greveere: 1 Korintiërs 13-13. Da wul zegge: Gelwoof, oop en liefde, mar de grwootste daorvan is de liefde.

Hopelijk vindt u dit een mooi verhaal.

Tot volgende week!