Ollaand(ers)
Verwaachtieng (het woord van de vorige keer)
Eigenlijk viel de oogst een beetje tegen. Met name van onze vrouwelijke lezers had ik meer inbreng verwacht. Als er één onderwerp is dat hen zou moeten aanspreken, dan is het immers wel 'ien verwaachtieng zèèn'. Maar misschien hebben ze er naar aanleiding van deze column wel veel over gepraat met elkaar en dat is op zich ook al de moeite waard.
De eerste reactie kwam vanuit Berlicum. Cor Swanenberg meldde: 'Over 'in verwachting' is natuurlijk heel veel te zeggen. Voor ongewenst zwanger zegt men hier wel: ze hi onder d'n draod dur gefreete, Ze hi dur 't bovelicht gestoote, ze hen heur de kroon afgevat, ze hen heur opgelaoie. Voor gewenst zwanger klinkt het milder: 'ze is òngeteld, ze hen 'ne klèine besteld, ze hen ingekocht, ze is onderweeges, ze hi 'n mikske in d'n ove.' Er zijn er beslist nog meer, maar die schieten me nu niet te binnen.'
Een andere reactie kwam van Johan Theuns: 'Toen ik ongeveer een jaar of 48 geleden verhuisde van Hoogerheide naar Putte vertelde mijn vrouw, dat mijn schoonzus aan HET SPAREN was. Ik begreep het niet goed, maar een paar maanden daarna zag ik dat ze in verwachting was.'
Moeder
Peter Borremans begint met een bewering, die geldt voor iedere mens die er is op aarde of is geweest: 'Wijlen mijn moeder was ooit van mij in verwachting.' Ik denk, dat Peter veel pret heeft beleefd aan dit onderwerp, want hij was erg vrolijk toen hij zijn envelop in mijn brievenbus stopte. Ik denk, dat hij toen net dacht aan zijn volgende bewering: 'Ik heb geen vrouw, dus ik heb ook geen nakomelingen.'
Daarnaast heeft Peter nog de volgende zaken gevonden. Hij hi dè mèdje opgelaoje (Hij heeft dat meisje zwanger gemaakt). Zwanger worre da's net as in oew broek piesse. 't Is effe lekker wèrrum, maor dan begin pas 't geneuk.
In de Brabantse Spreukenkalender vond hij: Ze hi d'ren horren afgestootte (Ze heeft haar horen afgestoten, ze is onverhoopt in verwachting).
Nog enkele spreuken die verband houden met zwangerschap: Da's goed vur 't zog (Dat is goed voor de borstvoeding, dat bevordert de melkproductie). Da nuk te baoker nie, a't kiendje mar gezond ies (Het gaat om een goed resultaat).
En natuurlijk is Ad Borremans er weer met een fraai opstel:
'Verwaachting (schijnzwanger)
Jaa da kunde ienderdaod op 'n jeele boel tefrente meniere aon de man brenge. Sommugte wulle daor 'n soort van rodsel van maoke, as ze da tuis of teege de femielie gaon zegge. Die doen dan b.v. 'n truike aon met de datum durop wanjeer de vrouw uitgereekent ies meej 'n teutje dur bij, en dan mar oope das 't dur emme. Aandere zegge ok wel dat de vrouw nouw vur twij man mot gaon eete. Mar ge kun netuurlek ok gewoon zegge tuis: 'jullie worre opa en oma', of op de menier van 'wij zijn zwanger'. En zoow agge soms ok wel ies woort zegge van 'iek dink dat tie vrouw meej kiep ziet', of 'iek dink dat tie vrouw meej zun twije ies'. Mar daor kunde oew eige ok wel ies meej vergiesse. Zoow kwam iek ies 'n vrouwke teege die iek al 'n tetje nie mjeer gezien oj, en iek zeg: 'wa ziede dur goed uit, vur wanjeer iest?' en iek wees op dur buikske. Nouw die wier kwaod op mijn want 't bleek das ze gwoon wa dieker geworre was. Jaore geleeje was 't eigeluk ok 'n bietje 'n schaande dagge ien verwaachting waor vur dagge getrouwd waart. Da wier dan bienusuis gouwe en gienge ze zoow gauw moogeluk trouwe vur de goeje gang van zaoke. En as dieje klèène dan geboore wier zoow 'n mond of zes nor 't trouwe, zeeje ze gwoon dattie te vroeg geboore was. Mar de meense ojje dat wel dur en dan zeeje ze: 'die moesse trouwe'. Da wier oover oos ok gezeed toen da wij trouwde, want mijn vrouw was nog mar net jeene dag 19 jaor. Mar de echte reede waarom da wij moesse trouwe was omda wij 'n uuruis toegeweeze kreege en da nie wouwe weigere. Wij emme toen de burt mar ien de waon gelaote da wij moesse trouwe, dur wa luiers aon de waslijn tange. Mar ooze klééne kwam pas norda wij al bekaant 4 jaor getrouwd waore.'
Een schitterend verhaal weer, Ad!
Het nieuwe woord
Witte wa mèèn opvalt? Da t'r wir steeds mjeer 'Ollaand' gezeed wordt as t'r 'Neederlaand' bedoeld wordt. Azzof ta gewoon 't zellefde n'is. Mar da d'is nie zoow, wur. Braobaanders zèèn wel Neederlaanders, mar gin Ollaanders. 'n Ollaander kom d'uit de previnsie Noord- of Zuid-Ollaand. Alle meense die uit 'n aandere previnsie komme zèèn Neederlaanders en gin Ollaanders. Mokte gullie oew èège daor ok zoow kwaod oover? Wilt u ook wat zeggen over Ollaand of over Ollaanders? Stuurt u uw reactie dan uiterlijk 19 november 2019 naar luysterburg01@ziggo.nl. Het mag in het Standaardnederlands, maar zeker ook in het dialect.