Het avontuur van “Meneer Nee”

BERGEN OP ZOOM - De gemeente Bergen op Zoom heeft een kersvers college, dat een gezonde mix vormt van jong, oud, ervaring en onbeschreven blaadjes. Wie zijn de nieuwe wethouders, wat drijft hen en hoe gaan ze om met de erfenis van voorgaande colleges? Voor wethouder Joost Pals was de weg naar zijn functie er één van toevalligheden, maar hij laat niets aan het toeval over.

Wethouder een droombaan? Voor Joost Pals (42) is dat zeker niet het geval. Als klein jochie droomde hij van een baan in de ICT, en die droom heeft hij al vervuld. “Maar”, zegt hij, “het leven hangt van toevalligheden aan elkaar. Die toevalligheden leidden ertoe dat er na de verkiezingen zoveel seinen op groen stonden dat ik besefte dat ik een kans kreeg die ik misschien wel nooit meer zal krijgen. De kans om fulltime bezig te zijn met het bestuur van de gemeente kan ik niet laten lopen, zeker niet omdat ik als raadslid bij herhaling aandacht heb gevraagd voor de financiële situatie van de gemeente. Als raadslid was ik al van mening dat de gemeentelijke financiën op orde konden komen, als we maar voldoende discipline kunnen opbrengen. Als wethouder wil ik dat bewijzen.”

Het verschil maken

Pals accepteerde de functie van wethouder om het verschil te maken, omdat hij gelooft dat hij dat kan. Als raadslid verdiepte hij zich 12 jaar lang in de gemeentelijke financiën en als ICT-er is hij gewend nuchter, analytisch en stapsgewijs te denken. Zijn kennis en ervaring vormen een mix waar de gemeente Bergen op Zoom profijt van kan hebben, maar dat hij zich als bestuurder nog moet bewijzen is een feit waarvan Pals zich sinds zijn beëdiging elke dag bewust is: “Ik heb een mooie vaste baan opgegeven voor deze positie, en dat deed ik in de wetenschap dat het elke dag afgelopen kan zijn als wethouder. Als er een motie van wantrouwen wordt ingediend kan het zo met je gebeurd zijn. Maar ik zit hier niet voor niets. Ik zit hier om een klus te klaren.”

“Actie nog hard nodig maar minder cold turkey”

De grootste van al die klussen is het op orde brengen van de gemeentelijke portemonnee. Dat dat niet eenvoudig wordt weet Pals als geen ander: “We moeten gedisciplineerd zijn, maar we moeten als college vooral zorgen dat we de aandacht voor dit dossier, en het gevoel van urgentie daarin, vasthouden. We moeten ons ook realiseren dat een overschot zoals dat in 2021 voorkwam door incidentele middelen, een incident is. We moeten beseffen dat onze schuldenlast nog altijd zo’n 240 miljoen euro bedraagt en dat de solvabiliteit van de gemeente laag is. Actie is dus nog altijd hard nodig, maar minder “cold turkey” dan in de periode van het zakencollege. Duurzaam financieel beleid, sober en degelijk daarmee wil ik aan de slag. Zo gaan op weg naar een structureel overschot van 3 miljoen euro.”

Zo’n overschot bereik je niet zomaar. Om op dat punt te komen moet je externe factoren als inflatie, waarop je ook als wethouder geen enkele invloed hebt, het hoofd bieden. Om dan toch de lokale zaak te kunnen dienen zijn soms moeilijke beslissingen nodig en als wethouder van financiën is Pals vaak de boodschapper van die beslissingen. “Binnen de gemeente is de ambitie groot, maar hoe mooi ambitieuze plannen ook zijn, als je budget gelimiteerd is moet je keuzes maken. Als het nodig is om tegen veel plannen “nee” te zeggen, dan moet dat maar. Je kunt de schuldenlast niet onbeperkt laten oplopen, ooit moet de rekening betaald worden. Zelf heb ik geen kinderen, maar dat betekent niet dat ik toekomstige generaties wil opzadelen met een nog grotere schuldenlast. Dat vind ik niet kunnen, en als dat betekent dat ik nu af en toe “meneer Nee” moet zijn, dan is dat maar zo.” 

Doen wat je zegt

Het goede doen, dat is waar het wat Joost Pals betreft om gaat. “Ook ruimtelijke ordening hoort tot mijn portefeuille. Ook daarin heb je haast altijd te maken met tegenstrijdige belangen”, zegt hij, “neem de bouwplannen aan de Tholenseweg in Halsteren: in principe een kansrijk plan, maar er is wel een hoop reuring over ontstaan. Ik begrijp heel goed dat omwonenden er wat van vinden. Als college moeten we zulke plannen niet doorduwen alleen maar omdat we die middelen hebben. We horen de meningen te peilen, de discussie aan te gaan. Daaruit volgt dan uiteindelijk een beslissing, en met die beslissing is niet iedereen het eens. Het gaat erom dat te kunnen uitleggen wat je doet, en te doen wat je zegt.”

Energie

De komende raadsperiode belooft Pals zijn volle inzet, maar over wat daarna komt denkt hij nog niet na. “Voor nu is dit een mooi avontuur. Over vier jaar zien we wel verder, wellicht wil de bevolking dan wat anders. Als ik verder ga in een bestuursfunctie, dan wel in het lokale bestuur, want dat is wat mij trekt. In de landelijke of provinciale politiek gaat het over abstracte onderwerpen, in de lokale politiek doe je wat voor je eigen omgeving. Als Halsternaar woon ik in het mooiste dorp van de mooiste gemeente. Daar wil ik me voor inzetten, ook als dat hard werken is en als het geen 9 tot 5 baan is. Ik krijg er energie van, dat is wat telt.”