Jan Luysterburg
Jan Luysterburg

Dialect: Buurte 2

Algemeen

Veel lezers zullen, als altijd, weer uitzien naar het verhaaltje van Ad Borremans. Gelukkig heeft hij ook deze keer weer iets aangeleverd, zodat zijn fans niet teleurgesteld zullen zijn.

Ik wil overigens wel vermelden, dat Ad een zeer actief lid is van de werkgroep Dialecten van Heemkundekring Het Zuidkwartier. Hij heeft inmiddels ook al prachtige verhalen geschreven voor het jaarlijkse Brabants boekske, waarvan hij er al eens een voor mocht dragen in Lith. En daar houdt het niet mee op, want hij is ook gaan deelnemen aan de Schrijfwedstrijd van het Brabants Dialecten Festival in Lieshout. Op deze wijze maakt hij in de hele provincie Noord-Brabant propaganda voor dialecten in het algemeen en het dialectschrijven in het bijzonder. Maar voorlopig laat ik u eerst maar eens genieten van zijn bijdrage over het thema Buurte:

Te laot

Bij ’t woord van deeze kjeer komme d’r allerlei gedachtes ien munne kop oover de kjeere da’k ston burte eb. Want iek doen da dok geere, zoow ies ’n protje maoke meej den njeene of d’n aandere. En dan mok ’t ok nie uit of da’k die meese nou ken of nie, want ge kuund do’k wel ies iemand teege komme ien ’t durrep, die ge nog nwooit gezien et en dan de weg vraogt aon jouw. Dan kunde daor zoow mar meej aon de praot raoke oover tjeen en taander. 

Iek gon ok wel ies om ’n bodschapke bij oos ien ’t durrep, dan weet iek wel oow laot da’k weg gon, mar oow laot da’k trug zen, da weet iek nwooit nie, da liegt t’r aon wie dagge teege komt. Agge iemes ’n tedje nie gezien et en die komde dan teege, komme daor soms zukke mooje veraole nor veure, dagge de tijd vergit en zoow mar ’n uurke aon ’t burte zijt. Burte kan soms, ok al ies ’t jeel leuk om te doen, wel ies verveelende gevolge emme. Iek eb ’t zellef meej gemokt da’k iemes teege kwam ien de stad waor da’k vroeger wel ies meej gewaarekt oj. We waore op weg nor ’t staosjon om de trein te pakke nor uis, want wij oje ’n dagske weg gewist en waore met d’n trein gegaon, zoow da we ’n pilske konne drienke. Mar dieje mees ieuw oos zoow laonk on de praot oover van alles en nog wa. Da waore vur mijn wel leuke veraole oover ’t waarek en oover oe dagget meej zijn gieng nouw, dattie ok meej pesjoen was net as iekke. Oos vrouw oj al ’n paor kjeeres gezeed, dinkt aon de tijd vur ooze leste trein nor uis. Mar wij waore zoow aon ’t burte da’k er gin aareg in oj. En iek docht damme vlak bij ’t staosjon waore, mar da was nie waor bleek aachteraf. ’t Was wijer lwoope damme dochte en dur al da geburt zooge wij de leste trein vur ooze neus weg rije, te laat dus. We moesse ’n naachje daor blijve slaope ien ’n otteleke en d’n aandere dag nor uis gaon, ’t was gezellig wur, mar dees was wel ’n duur burtje.

Praatje

Ook Peter Borremans heeft, zoals gebruikelijk, weer zijn onderzoeksresultaten aangeleverd. Een leuke bijzonderheid daarbij is, dat hij er een advertentie had bijgedaan, waarin een grootwinkelbedrijf de lezers vraagt: Kom je zo even buurten?

Een beetje teleurgesteld constateert Peter verder, dat het woord Buurte niet voorkomt in het boek Brabants Mooiste Woord van Wim Daniëls. Peter denkt, dat dit komt omdat het woord te dicht in de buurt van het Standaardnederlandse ‘buurten’ komt. Een heleboel synoniemen worden echter wel genoemd door Daniëls, zoals aawbette, aawhoere en aawfiepe. Ook antuldere (met mensen meepraten zonder kritisch te zijn), kletse en maauwe.

Het woord Buurte betekent overigens: buurten, een praatje maken. In het Halsters woordenboek heeft Peter nog een aantal synoniemen gevonden: babbele, redenere, klassinere, perleje, leutere (iemes aon de leuter ouwe), sauwele. Ook vond hij er het prachtige gedichtje: De mense die ik tegekom, daor buurt ik gaere mee. Ik blijf zo dan op d’hoogte van ‘t Alters wel en wee.

Het woord Buurte kan natuurlijk ook te maken hebben met ‘buren’ en dan betekent het: een praatje maken met de buren of op bezoek gaan bij de buren.

In het boek De Brabantse Spreekwoorden vond Peter: ‘t Is lul, maar het praat toch. Dit wordt gezegd van erg onbelangrijke zaken die verteld worden. Een variant hierop is: ‘t Is gelèk boerpraot, mèr ‘t praot, dè is zat.

In het Bergs woordenboek vond Peter nog de woorden lulle en ouwoere. Ook de zegswijze: Da kwam al prates te pas, wat wil zeggen: Terwijl we aan het praten waren kwamen we op dat onderwerp.

Verder vermeldt Peter nog, dat hij zowel met bekenden als met onbekende mensen een praatje maakt.

En tot slot deelt hij mee, dat hij amper wordt aangesproken over zijn stukjes in de Zuidwestkrant, in tegenstelling tot Yvonne Rijk. Helaas vermeldt hij er niet bij of hij dit jammer vindt of juist fijn.

Hiermee zijn we voorlopig weer ‘uitgebuurt’ over het onderwerp Buurte. Ik ben benieuwd wat het nieuwe onderwerp, Boere, aan reacties heeft opgeleverd. Tot dan!