Dialect: Buurte

 Iedeejaole (het woord van de vorige keer)

Twee weken geleden heb ik de vaste deelnemers aan deze rubriek flink geprezen. Zij zorgen er immers voor, dat heel veel lezers elke week weer kunnen genieten van een onderwerp dat nauw verbonden is met de taal die ons zo dierbaar is, namelijk ons dialect.

Helaas heeft dat er nog niet voor gezorgd dat er volop andere deelnemers zijn. Maar dat komt mogelijk nog. Wel heeft het gezorgd voor dankbare en ook wel trotse reacties van de vaste deelnemers. Van Yvonne Rijk bijvoorbeeld. Leest u maar wat zij schrijft:

‘Hoi Jan,

Wat een complimenten aan mijn adres in de vorige Zuidwestkrant. “Gaonder ammel van blooze.”

Ik word er inderdaad vaak op aangesproken. Ik zeg altijd: “ ‘k Em ien mun leeve nog weinig gedaon waor dak zo veul complimente veur em gekreege as veur da stuukse wak ieder kjeer ien de Zuidwestkraant schrijf.”

Zowat iedere dag word ik er wel op aangesproken. 

Wat ik zelf heel leuk vind: ik gebruik eigenlijk nooit geen namen, behalve van mijn eigen familie, “mar wie de schoen past trekt em aon.” 

Heel vaak komt er na het lezen van mijn stukje iemand naar me toe. Dan blijkt dat ze zichzelf of iemand van hun familie in mijn stukje hebben herkend.

Of ik krijg de vraag: “Mak ies wa vraoge? Was da d’oos vaoder (of oos moeder) waor da gij et over aoijd?” Het klopt altijd.

“Jeen dienk zen iek jeelemaol mej jou jeens Jan. Iek weet zeeker datter ien Ostrecht meese zen die nog veul mjeer weete dan ieke en daor een mjooi stuukske over zouwe kune schrijve.” Ook nu ga ik geen namen noemen, maar wie de schoen past trekt hem ook nu aan? “Probeer et ies, agge jeemel beezig zijt gao het vaneiges.” “Da zou toch iedeejaol zijn atter wa mjeer meese gienge schrijve?”

Wat is er nog meer “iedeejaol?” Ik zeg wel eens: “Da dies un iedeejaole geleegeneid” om iets te doen of ergens naar toe te gaan.

“Sommige meese laote ut veurkomme dasse nen iedeejaole veent oef iedeejaole kienders emme, mar iek deenk dasse dan toch un bietje liege, want volges mijn bestaon die nie.”

Zo kun je voor bijna ieder zelfstandig naamwoord wel het woord “iedeejaole” zetten. “Ties mar net wagge zelluf ammel iedeejaol viend.”

Maar het woord “iedeejaol” kun je natuurlijk ook zelf als zelfstandig naamwoord gebruiken. 

“Iedere mees die è zo zun eige iedeejaole. Bij den jeene komme z’uit en bij den aandere nie.” 

Ik moet zeggen: “ ‘k Aojer genoeg, mar der zen der nog weinig uitgekomme.” Maar wie weet. “Iedejaole moette toch blijven ouwe hé, aanders ies het leeve zo mar saoi.”

Yvonne’

Nou, Yvonne, ik hoop dat al jouw idealen alsnog spoedig bewaarheid worden.

 Taolonderzoeker

Ook Peter Borremans is kennelijk trots op wat ik twee weken geleden over hem schreef. Hij heeft zijn bijdrage deze keer namelijk anders dan anders ondertekend met ‘Van dieje taolonderzoeker en oud-leerling Peter Borremans.’

En Peter is bijzonder openhartig over zijn iedeejaol: ‘Mijn ideaal is, om van mijn handicap stotteren af te komen, maar helaas, ook al heb ik logopedie, ik zal het blijven doen.’ 

Blijf het proberen, Peter, want baat het niet, het schaadt ook niet. En misschien heb je door deze ‘bekentenis’ wel bereikt dat er wat meer begrip komt voor jouw handicap. Mensen zouden beter moeten beseffen, dat je geen minderwaardig mens bent omdat je stottert.

 Het nieuwe woord

Meschien is ‘t in deeze mederne tèèd nie mir zoow passend, ik weet ‘t nie. We n’emme ammel zoow wèèneg tèèd, we zèèn zoow aosteg, we renne en sjouwe mar jeel de dag, we renne oons èège zoowa vurbij.

We n’emme ‘t ok zoow druk meej oons èège. We motte dees, we motte da, we motte zus en we motte zoow. En dan kèèke me op oonze lozzie en dan verschiete me. Is ‘t awwir zoow laot? En ik mot nog zoowveul doen! En dan vergeete we om te leeve.

En amme dan wel tèèd emme, dan zitte me te koekeloere op oonze tillefoon. We vergeete kompleet, da we midde tusse aandere meense zitte of lwoope. We zien die aandere meense glad nie mir.

‘t Mag dan meschien nie mir van deeze tèèd zèèn, mar ik maok nog aaltij gèère ‘n buurtprotje meej aandere meense, meej vriende en bekende. ‘t Is toch ouwerwets Braobaans gezelleg om op straot of oover d’aog meej de buure ‘n lekker potje te buurte?!

Wilt u onze lezers meer vertellen over dit onderwerp? Houdt u er ook van om regelmatig eens lekker te buurte met vrienden en bekenden of zelfs met onbekenden? Uw reactie is tot en met dinsdag 14 juni 2022 van harte welkom op het bekende adres: luysterburg01@ziggo.nl