Jan Luysterburg
Jan Luysterburg

Dialect: nieuw woord ‘Brwood’ en reacties op ‘Drwoome’

Algemeen

 Drwoome (het onderwerp van de vorige keer)

Yvonne Rijk begint met een misschien wat teleurstellende mededeling, maar ik geef haar groot gelijk:

‘Diegenen die verwachten dat ik nu een paar smeuïge “drwoome” ga beschrijven hebben pech. Niet dat ik nooit droom hoor, “mar smorges zen uk ze wer vergeete.” “Oep un paor stoute drwoome nor dan, mar die gaon ik nie aon jullie neus ange.” “Ge zouter nog wa van gaon deenke en drwoome zen echt bedrog.”

Laat nou toevallig in de “raodiogieds” van deze week, Het Max Magazine, een heel artikel over “drwoome” staan. Of is dat niet toevallig, “aoi Jan dadok gezien?” (Antwoord: Nee, Yvonne, maar ga door!). 

Ik ga dat niet overschrijven, maar er staan een paar interessante dingen in.

Zo schrijven ze “da siens de kleure televisie er ies, de meese ok ien kleur zen gaon drwoome. Vur de jaore feftig drwoomde de meese veural ien zwart wiet.”

“Ge kuunt ok ljeere oem uw drwoome te ontouwe. Mar da gaon iek nie doen.” Net zo min als ik een droomdagboek bij ga houden.

In de bijbel worden ook veel dromen uitgelegd. “Er bestaot zelfs een boek over drwoome.” De wetenschap van dromen.

Maar je kunt ook overdag “drwoome.” “Dan slaopte nie en toch drwoomde.” En van die “drwoome” hoop ik soms dat ze wel uitkomen.

Vroeger op school deed ik dat schijnbaar ook al, want ik herinner me nog de lagere school. “We kreege kattekiesmusles van de kappelaon. Iek von da altij mar saoi. “

Het gebeurde nogal eens dat ineens “den burstel waor ie het burd mej uitveigde naor munne kop gegwooid wier.”

“Ziete nou wer te drwoome”, zei de kapelaan dan.

Zo eindig ik toch nog met een waar gebeurd verhaal.’ 

 Natte drwoom

Ook Ad Borremans laat ons deze keer weer genieten van een vrolijk-dramatische gebeurtenis:

‘Drwoome da doen wij volgus mijn ammaol wel ien ooze slaop. Soms kunde daor d’n aandere dag nieks mjeer van trug aole, asse vraoge wa edde gij gedrwoomd vanaacht. Mar ’t gebeurt ok dagge jeel oowe drwoom kunt vertelle van ’t begien tot aon ’t end. Zoow em iek ies ’n drwoom gad, die gieng oover ooze klèènzeun. Die voetbalt, en ien mijne drwoom wier da unne njeele goeje spulder en gieng zellufs bij ’n eeredieviesiekluup speule. En wij, oos vrouw en ikke, gienge altij kijke, of asse nouw tuis of uit of ien ’t buitelaand moesse voetballe, wij waore d’r altij bij. Mar of da deeze dwroom ok uit gaot komme, weet iek ok nie, ’t kan nog altij want ij ies nog mar zestien jaor, dus ettie nog tijd om mijne drwoom waor te maoke. 

Mar ge kuun netuurluk oover van alles drwoome, oover leuke en miender leuke diengen. Soms oopte ok wel dasse asjeblief nie uit komme, as ge gedroowd et oover naore en verveelende gebeurtenisse. Iek eb ok ies ’n kjeer meej gemokt da’k ien m’n slaop nor ’n fjeesje wa jeel gezellug was en waor da’k toch wel wa veul bier gedronke oj en ’n bietje zat was geworre, gedrwoomd eb. Ien mijn gedachte beleefde iek jeel da feesje opnuuw tot ien ’t klèènste deetaj toow, ok oow damme snaags nor uis toew liepe, want ’t was nie wijd uit de buurt. Oos vrouw moes mijn ien de gaote ouwe da’k de goeje kaant op liep en nie te vuul slingerde op straot. En zoowas da gaot agge tevuul bier op et moette ok ies gaon piesse, en kon ik daor dan nie te laank meej waachte. We kwamme vurbij ’n boskaant en daor liep iek nor toow om daor munne blaos leeg te maoke, da luuchte vuul op kan iek oow wel vertelle, mar toen wier iek wakker en besefte da nie alle drwoome bedrog zen, want oos bed was jelemaol nat. Iek oj om zoow asse zegge unne natte drwoom g’ad. Mar iek docht eigeluk dat die jeel aanders waore.’

Jao, Ad, da was ‘n naachtmerrie die uitgekomme n’is. Mar trwoost oewèège: ‘t oj nog aareger gekund! Mjeer oef ik nie te zegge.

 Het nieuwe woord

D’r zèèn veul spreekwoorde en uitdrukkienge meej ‘t woord ‘brwood’ d’r in. Da’s loogies netuurlek, want brwood is vur oons allemaol jeel belangrèèk. En vur belangrèèke zaoke wor d’in oonze taol veul plek gemokt. Denk mar ‘s aon diere. Bjeeste die me belangrèèk vinne, daor bestaon veul zegswèèze meej. Kat, ond, pèèrd, koej, kiep, rat, muis. Oover aandere bjeeste zèèn d’r gin of bekaant gin spreekwoorde: eegel, fezaant, kenaorie. Of denk aon lichaomsdjeele. Veul uitdrukkienge meej art, wooge, woore, neus, voete, aande. Mar kende gij spreekwoorde meej alvljeesklier of oksel?

Wa witte gij te vertelle oover brwood? Oew daogeleks brwood, soorte brwood, kwoope of zellef bakke? Oorlogsbrwood?

Ik zie uw reactie en verhalen graag uiterlijk dinsdag 22 februari 2022 tegemoet op mijn adres luysterburg01@ziggo.nl

Alvast bedankt en tot de volgende keer!