Gidsen geven ook tijdens Open Monumentendagen uitleg.
Gidsen geven ook tijdens Open Monumentendagen uitleg. Foto: Bep Tielemans

Open Monumenten Dagen

Algemeen

BERGEN OP ZOOM / HALSTEREN - In 2021 maakte de gemeente Bergen op Zoom bekend dat door de grote bezuinigingen die de stad in moest voeren ook de jaarlijkse Open Monumenten Dagen (OMD) niet meer door de gemeente georganiseerd konden worden. Ondanks de gloriedagen, die ook wel bekend stonden als Kunsten in de Monumenten, met hoge bezoekersaantallen zou het doek gevallen zijn. Gelukkig was er  een aantal enthousiaste trouwe vrijwilligers die opstonden en zeiden:  ’Bergen op Zoom zonder Open Monumenten Dagen dat kan natuurlijk niet.’

Nu in 2022 heeft zich een echt comité gevormd dat ook weer samen met PopMonument de organisatie op zich gaat nemen. Het comité heeft er zin en laat weten wat er dit jaar allemaal te doen is. Het landelijk thema dat is ingevoerd door de Vriendenloterij is Duurzaamheid. Natuurlijk zijn monumenten al duurzaam gezien hun ouderdom. Maar monumenten kunnen ook met behoud van hun monumentale waarden geïsoleerd worden, wat weer leidt tot energiebesparing. Eveneens kunnen monumenten duurzaam zijn vanwege hun ambachtelijke uitstraling en aandrijving, zoals molens. Ook duurzaam zijn natuurlijk oude ambachten en monumenten die de elementen van de natuur al eeuwenlang trotseren zoals vestingwerken, stadspoorten, waterlinies en oude begraafplaatsen.

Op de site van www.Openmonumentendagboz.nl kunt u lezen wat er in totaliteit gebeurt op beide dagen. Alle activiteiten zijn kosteloos te bezoeken en te boeken, met uitzondering van PopMonument.

Op zaterdag 10 september wordt het weekend geopend met de onthulling van de trap naar het carillon in de Martinuskerk. Deze trap is met vereende krachten op een ambachtelijke manier in elkaar gezet en maakt het nu mogelijk zonder gevaarlijk klauteren het carillon te bezoeken. Op deze dag zullen de beiaardiers Janno den Engelsman en Toni Raats een vierhandig muziekstuk spelen. Wethouder Letty Demmers zal om 10.30 uur de traptoetreding onthullen. Ook op zondag is de Martinuskerk opengesteld

Grafmonumenten

Op de begraafplaats aan de Mastendreef  in Bergen op Zoom en dan met name het oude gedeelte is op 10 en 11 september een wandelroute langs gemeentelijke grafmonumenten mogelijk. Deze graven zijn bijzonder omdat ze ambachtelijk zijn vervaardigd of ware kunstwerken zijn. Daarnaast is ook de persoon die er ligt begraven een reden om op de grafsteen mee te geven wat het beroep was van de persoon. De route is in dit weekend met een gids te lopen maar het is ook mogelijk door middel van een QR code zelf de route af te leggen en de informatie van de grafsteen te achterhalen. Wethouder Letty Demmers zal op 11 september om 13.00 uur de route officieel in gebruik nemen.

De Gertrudiskerk, de Maagd, het Markiezenhof, de Synagoge, de Gevangenpoort en het Stadhuis zijn als de beeldbepalende monumenten van de stad allemaal open en bezoekers worden er ontvangen door stadsgidsen. Stadsrondwandelingen zijn te reserveren bij de Stadsgidsen Bergen op Zoom waarbij het ook mogelijk is een rondwandeling naar de Verborgen Vesting te boeken op 10 en 11 september in de middag. In morgen kunt u bij de SIDS een Archeologietour naar de Verborgen Vesting boeken. Op 10 september is ook de oude gieterij aan de Buitenvest 60 open. U kunt daar worden rondgeleid waar naast restanten van de gieterij ook het laboratorium van de voorganger van de gieterij, een limonadefabriek, nog aanwezig is. Daarnaast zijn er enkele oude ambachten actief.

De molen de Twee Vrienden in Borgvliet laat zaterdag zien hoe een molen ambachtelijk in elkaar steekt en hoe duurzaam er van de wind en de zon gebruik wordt gemaakt. Het proces van meel naar pannenkoek is daar mee te maken en voor kinderen zijn er gratis pannenkoeken. Op het voorterrein bij de molen zorgt een draaiorgel voor muziek en er zal een ambachtelijk aangedreven draaimolen staan.

Oude oldtimers zijn te aanschouwen van 12.00 uur tot 15.00 uur op zaterdag op de achter binnenplaats van het Markiezenhof en er zullen koren optreden op de grote binnenplaats en de Franse tuin. Maar ook in de kerktuin van de Gertrudiskerk en de Synagoge. De kapel van het Katrientje is op zaterdag open. Ter gelegenheid van OMD wordt een recent gerestaureerde gevelsteen van het tehuis uit 1631 tentoongesteld die een bijzondere geschiedenis heeft doorstaan. De oude Joodse begraafplaats wordt voor het eerst tijdens OMD voor het publiek opengesteld. Deze begraafplaats is gelegen aan de Bergsebaan no 25. Op de begraafplaats krijgt u een rondleiding van gidsen of u kunt zelf een kijkje nemen. Parkeren doet u bij de mountainbike route (voormalige Kragge) 150 meter verderop in de Bergsebaan, aangeraden wordt met de fiets te komen.

Halsteren is zaterdag en zondag een bolwerk van oude ambachten. Deze zijn te aanschouwen in en nabij het Heemhuis aan De Beeklaan 29a en ook het Glas en Loodatelier aan de Dorpsstraat 5. De Oude Begraafplaats Dorpsstraat 6, de Martinuskerk en de Quirinuskerk zijn bezichtigen. Er zijn in het Heemhuis optredens van koren en toneelvereniging Ons Kent Ons. Wie wil kan vanaf de Martinuskerk een rit meemaken met paard en wagen naar het Heemhuis. Op Fort de Roovere is folkloristische schutterij de Borgerij Berghen op den Zoom actief op 10 september samen met de Bergse Batterij waarbij een tijdelijk kampement wordt opgezet en een strijdtoneel wordt opgevoerd.
In de Engelsestraat wordt na het doorslaand succes van vorige jaar voor het monument Landt van Beloften het echte Franse Montmarte weer opgevoerd met schilders en muziek.

PopMonument

Op de avond van 10 september kunt u PopMonument bezoeken. PopMonument in een zin zijn bijzondere artiesten op bijzondere erfgoedlocaties waarbij de plek worden toegelicht door stadsgidsen alvorens de artiest het woord krijgt. Op zondag 11 september kunt u genieten van een rondwandeling op het landgoed Vrederust waar u na ontvangst op het hoofdgebouw een wandeling maakt met een gids langs monumenten en langs een kleine foto expositie over het verleden van Vrederust. Op 11 september kunt u op Fort de Roovere in de middag genieten van de muziek van Eendracht Maakt Macht(EMM). Dit gebeurt op de theater-uitkijktoren Pompejus. Organisatie OMD: Tom van Eekelen 06 22469317, openmonumentendagboz@gmail.com