Dialect: Boere

Buurte (het woord van de vorige keer)

De oproep van Yvonne Rijk heeft geholpen! Er is een schrijven binnengekomen van Monda van Diesen. Nadat ze heeft gevraagd of ze me aan mag spreken met “Beste Jan’ (natuurlijk mag dat, Monda, graag zelfs!) redeneert ze als volgt:

‘Buiten Yvonne Rijk en de twee Borremansen was er tot op heden nog niemand die eens iets schreef in ons dialect. Ik wil het eens proberen, maar zal niet kunnen tippen aan mijn voorgangers. Mar jao, ge moet ljere mej valle en oepstaon ai? Allej, daor gaot ie dan: 

Buurte, da doet iederjeen wel us, denk iek. 

As kiend al maokte iek er kennis mej. Wij hoie thuis een kruienierswienkel en as iek uit school kwam stong oos ma diekwels te buurte mej dur klaante. Iek wou dan wel us wa vraoge, mar we mochte nie in de wienkel komme! En iek mar wachte en dur het splitje van de deur kijke of ze nog nie uitgebuurt waore. Al dur kommer en kwel wier daor verteld aon oos moeder, die da allemaol geduldig aonwoorde. Mar dur wier ok weleens gelache wur. 

Zo vertelde er een moeder: ooze kleine wier vanmorgen wakker en zee: ‘Iek em zo mwooi gedrwoomd mama, iek gaon gaauw terug slaope want iek wul wete hoe ut aflwoopt!’ 

Bij oos thuis was het altai den zoeten inval en iederjeen kwam langs achteren oep de waarf. Dur wier koffie en thee gezet en gebuurt netuurlijk. (Ze waore toen gestopt met de wienkel). En as de bezoekers dan weg waore zee oos ma: Iek zen jelemaol ien mun achterwaark! Waormej ze bedoelde da ze nog un jeleboel waark oi! ‘Mar jao’. zee ze, ‘dan lwoope we nou mar un bietje arder ai.’ 

Tegeworig ies alles hermetisch afgeslote en ge moet van teveure afspreke wanneer ge komt. De ouweren onder oos zullen nog wel wete hoe het vroeger gieng na een waarme zomerdag. Na het avondmaol wieren de stoelen buiten neffe de vurdeur gezet en dan zaote de meesse jeel dun aovet te buurte. Dur was nog gen tillevisie ai!’ 

Nou Jan, ik vind het gemakkelijker om in het Nederlands te schrijven. Kijk maar of mijn verhaaltjes geschikt zijn.’

Monda, je bent een aanwinst voor deze rubriek. Ik weet zeker dat onze lezers jouw verhaaltjes zullen waarderen. Ik hoop dan ook nog heel veel van die verhaaltjes van je te mogen ontvangen. 

Buurprotje

Yvonne Rijk zelf laten we natuurlijk ook weer graag aan het woord:

‘Buurte of “un buurprotje maoke.” Jan denkt dat het niet meer van deze tijd is, maar als ik zo eens bij school kijk, waar de ouders staan te wachten “oep de kienders, dan woore er ok dur joenge meese nog jeel wa buurprotjes gemaokt. Sewijle zen ze zo druuk mè mekaore dazze de kienders gen jeens aon zien komme.”

Zelf buurt ik ook nog graag “oonderweege naor de wienkel en dan mjeestal nog ies ien de wienkel atter bekende lwoope.”

Mijn man is ook nogal van de “buurprotjes.” Hij vindt het altijd moeilijk, als hij een bekende ziet, om dan door te fietsen. Hij vindt, “dagge da nie kuunt maoke.” Dat ben ik niet altijd met hem eens. “Iek ziet wa kjeere mèt ‘t eete te wachte.” En ik zeg eerlijk: “dan vervloek ik die “buurprotjes” wel eens.

Vroeger werd er inderdaad “ok jeel wa d’afgebuurt.” Iek weet nog dazze bij oos tuis speesjaol un gat ien d’oag ooje gekniept oem mekaore beter te kuune zien.” Als tiener vond ik dat helemaal niks. “Addiek ies lekker ien de zon wulde ziete, duurde ut gèn 10 mienuute oef de buurvrouw oef buurman riep wel wa deur da gat ien d’aog.” En daar had ik dan helemaal geen behoefte aan.

Toch was het inderdaad vroeger wel gezelliger. Vooral in de zomer. “Bej mwooi weer zaote veul buure buite aon de straot oem te buurte. Mjeestal oemgedraoid oep durre stoel, zoda ze me d’r aarme oep de leuning konne leune.” Dat zie je tegenwoordig niet meer. Als het nog eens gebeurt wordt dat door jongeren heel gek gevonden.

Ik weet nog dat ik een keer met mijn dochter, toen een jaar of 10, ‘s avonds in de zomer door een straat liep. Er zaten twee buurmannen voor hun huis op de stoep “te buurte”. Ze vond dat zo gek en zei: “Mama waarom zitten die mensen buiten op straat? Zouden ze ruzie hebben met hun vrouwen?”

Groetjes, Yvonne.

Een leuke tekst weer, Yvonne. En zo herkenbaar!

Het nieuwe woord

Neederlaand stao d’op dees memènt tetaol op z’n kop: d’r mot veul minder stikstof komme. Volleges de regeerieng motte de boere daorvur zörrege, dur te stoppe meej boere soms of toch dur veul te mindere. Mar kunne me de boere wel misse? Alle meense motte toch eete en wie zörreg t’rvur da ta d’eete d’r is? De boere ommes! Motte me nouw kieze tusse onger lije dur te wèèneg boere en uitstaareve durda te netuur kepot is? Wa vinde göllie daor nouw van?

Uw reactie is van harte welkom tot en met dinsdag 28 juni 2022 op het bekende adres: luysterburg01@ziggo.nl .

Tot volgende week!