Jan Luysterburg
Jan Luysterburg

Dialect: Bodschappe

Algemeen

Mwooi / schwoon (het woord van de vorige keer).

Tegen mijn gewoonte in begin ik deze keer eens met de inzending van Ad Borremans. Ad begint altijd met een 'begeleidend schrijven'. Zo ook deze keer:

'Goedemiddag Jan,

Het was deze keer wel wat zoeken voor mij om een stukje te schrijven over mwooi en schwoon. Maar na wat langer nadenken dan normaal is het toch weer gelukt. Volgens mij is het best een mwooi stukje geworden, maar of de lezers het ook schwoon vinden weet ik natuurlijk niet.

Groeten Ad

Zundapp

Mwooi en schwoon zen twij woorde die agge ok wel vur ut zelfde onderwaarep kunt gebruike of vur twij tefrente diengers. Iets wa mwooi ies oef nie altij ok schwoon te zijn en aandersom ok nie. Zoow em iek nor vuul jaore twijfele en zoeke dan toch eindeluk vlij jaor unne brommer gevonne en gekocht. Dat ies un Zundapp, precies dezellufde die da’k oj toen iek zestien jaor waor. Unne blauwe uit 1969, gevonne op Marktplots. De fotoos die daor bij stienge waore arstiekke mwooi en iek waor gelijk verkocht. Dus ’n bod gedaon en da wier nog goed gevonne ok. Toen ’n afspraok gemokt om te gaon kijke. Da was nog wa, want dieje Zundapp stieng jeelemaol ien Rijpwetering en da’s nie bij de deur. Wij, oos vrouw en iekke, daor nor toow op unne zaoterdag, wij ojje mar gelijk ’n aonangwaoge meej genoome, om ‘m meej nor uis te kunne neeme as de kwoop dur zouw gaon. En daor stieng tie dan dieje Zundapp. Iek von ‘m gelijk arstiekke mwooi en ij was precies zoow as de mijne was vroeger. Mar de fotoos van marktplots waore mwooier dan ien ’t echt. De brommer was wel mwooi maor ij was nie schwoon. Mar daor keek iek wel durenne want ij reej wel lekker en ’t moterke liep mwooi en soepel. De kwoop wier gesloote en we konne nor uis meej munne nuuwe aonwinst. Zo fel as ’n nond meej zeuve stèèrte waor iek er meej. En nouw kan iek wel zegge da nor vuul waa-rek en geduld en uure ien de schuur, dat ’t wel geluukt ies. Mijne Zundapp staot daor nouw te blienke en kan iek zegge dattie nie aljeen arstiekke mwooi ies mor ok arstiekke schwoon, en daor zen iek blij meej. Mar iek gaon d’r aljeen mar meej rije as ’t mwooi weer ies, want ij mot wel schwoon blijve netuurlek.'

Nou, Ad, mede namens de lezers nog heel veel rijplezier gewenst. En beleef maar veel leuke avonturen, want daar kunnen wij dan weer van meegenieten.

Ook Yvonne Rijk laat weer haar licht schijnen over het onderwerp van de vorige keer:

'Het woord schwoon in de betekenis van mwooi is voor mij natuurlijk het meest bekend van het lied: "Oe schwoon ies mun durpke."

Schwoon betekent voor mij vooral "niet vuil, gewassen."

Ik herinner me nog heel goed dat mijn moeder altijd riep als we vroeger in bad gingen: "Vergeet gen schwoon em en schwoon oonderbroek oan te trekke."

Als mijn eigen kinderen, gewassen en wel, op de bank zaten, dacht ik ook dikwijls: "Zo, die zen wer schwoon."

Als ze in de zomer soms nog even buiten gingen spelen na het wassen zei ik ook: "Oew eige wel un bietje schwoon ouwe hé."

Dat er misverstanden over de betekenis kunnen ontstaan heb ik een paar jaar geleden zelf meegemaakt.

Mijn kleindochter van toen een jaar of 6 logeerde bij ons.

We gingen samen naar de supermarkt "oep turp."

In de winkel werden we aangesproken door een kennis. Die zei: "Ies da jouw kleindochter? Wa den schwoon maske."

Waarop mijn kleindochter, toen de kennis was doorgelopen, heel verontwaardigd zei: "Oma ik ga toch niet vuil met jou mee naar de winkel."

Ik ken ook het woord "oepschwoone."

Als we vroeger visite kregen werd er soms gezegd. "Nog efkes den of oepschwoone en dan kune ze komme."

Tegenwoordig denkt men bij het woord "opschoonen" aan een telefoon of computer.

Ja, tijden veranderen en met de tijd ook de betekenis van sommige woorden.'

Het nieuwe woord

Teegeworreg gaon oons vrouw en ikke bekaant iedere dag 'n end lwoope oftewel waandele oftewel kuiere. Da's gezond, zegge ze. En in deeze tèèd van verbwooje en bepaarkienge kunne me ok wèèneg aanders. Soms gaon we de polder in, mar in de reegel gaon we dur Woogeraaje. Dan gaon we nor 't gemjeentenuis om de nuuwe Zuidwestkraant op t'aole. Of me doen impesaant de ... bodschappe.

Kent u dit woord? En weet u er iets interessants over te vertellen, liefst in uw eigen dialect? Dan is uw reactie tot en met dinsdag 4 mei 2021 van harte welkom op het adres: luysterburg01@ziggo.nl en zeggen onze lezers u alvast dank.