burgemeester Rik Frans van Stabroek.
burgemeester Rik Frans van Stabroek. Foto: Dennis van Loenhout

Vlaamse nuchterheid regeert

Algemeen

STABROEK – In Stabroek, de Belgische buurgemeente van de gemeente Woensdrecht, regeert burgemeester Rik Frans met gezonde, Vlaamse nuchterheid. De coronacrisis – waarin de grenzen zelfs een tijd potdicht waren – valt hem zwaar, maar krijgt zijn nuchterheid en optimisme er niet onder. Zijn boodschap is dat Stabroek ons mist, maar dat alles goedkomt.

Stabroek, de buurgemeente van Woensdrecht in België, omschrijft zichzelf graag als “landelijke gemeente in de grote agglomeratie Antwerpen.” Al acht jaar is Rik Frans er burgemeester. Die legt uit dat Stabroek nadrukkelijk gericht is op de Antwerpse haven maar dat de inwoners een warm hart hebben voor cultuur en dat het sociale en verenigingsleven er rijk is. “In Stabroek vind je alles, van poldersloot tot wereldhaven!”, zegt de NVA-politicus, die uitlegt dat de NVA een centrumpartij is die zich richt op het modale, Vlaamse gezin, en die zich onderscheidt door zijn sterke, sociale weefsel.

Betonblok

Dat klinkt als verkiezingspraat, maar in zijn achtste jaar als burgemeester zou Rik Frans dat sterke, sociale weefsel als nooit tevoren moeten aanspreken en moeten tonen aan zijn inwoners, NVA-kiezers of niet. Want ook Stabroek werd in maart overvallen door de coronacrisis. Als een donderslag bij heldere hemel landde er toen een order uit Brussel op het bureau van de Stabroekse burgemeester Rik Frans: de grens met Nederland moest per direct gesloten worden om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. “Het sluiten van de grens op zich was niet moeilijk”, zegt Frans, “maar dat zo’n besluit leidt tot een waterval aan problemen hebben we hier heel goed gemerkt. Wrijving tussen onze wederzijde gemeentes is er nooit geweest, maar voor de inwoners aan beide kanten van de grens was het een bijzonder zware tijd, omdat er ineens een betonblok stond dat de vaste patronen en gewoontes van onze inwoners doorkruiste, en hen ook keihard scheidde van hun familieleden aan de andere kant van de grens.”

Ook tijdens de meest recente lockdown - die nu nog steeds voortduurt - stroomde de waterval van problemen voort. Aan Nederlandse kant van de grens heerste nogal wat onbegrip over Belgen die, terwijl de winkels in België gesloten waren en alleen essentiële verplaatsingen waren toegestaan, toch in Nederland kwamen winkelen. "Wij kunnen slechts een beroep doen op het gezond verstand van mensen, en we kunnen ze alleen afraden om niet-essentiële reizen te maken. Maar het leven gaat door, en als je kinderen uit hun schoenen groeien of een gat in hun broek vallen dan wil je toch naar de winkel. Dat is een volkomen normale reactie. En het werkt ook omgekeerd: in Antwerpen zie je ook elk weekend veel Nederlanders, bijvoorbeeld ook bij de bioscoop. Het heeft geen nut om elkaar te veroordelen, we weten immers allemaal dat een virus niet stopt bij de grens, zelfs niet als we die bijna volledig sluiten. Wat ik me vooral afvraag is: waar is Europa in deze situatie. Zolang de regels per land verschillen krijgen we onbegrip tussen mensen en dat willen we niet. We spreken dezelfde taal en hoewel we ons aan verschillende kanten van de grens bevinden horen we bij elkaar. Laten we elkaar niet veroordelen en begrip hebben voor elkaar in deze vreemde tijd. Dat dit virus de wereld in zijn greep houdt kunnen we elkaar niet verwijten, het is niemands schuld.”

Speurtocht

Frans stelt vast dat de sociale en interfamiliaire conflicten in de gemeente Stabroek toenemen, net als gevallen van eenzaamheid en mentale problematiek. “Iedereen zit zo ongeveer op z’n limiet, en uitlaatkleppen zijn er niet. Vroeger ging je een pint drinken en zocht je een lief, maar dat kan niet. Terwijl we er juist nu voor elkaar moeten zijn.” Met schepen Veerle Nonneman vertelt burgemeester Frans hoe het college van Stabroek zich de afgelopen weken inspande om haar inwoners een hart onder de riem te steken. “Tijdens “Stabroek Zomert” hebben we bijvoorbeeld een coronaproof-fotozoektocht door ons dorp uitgezet, waarmee mensen de mooie kanten van Stabroek konden ontdekken. Nu hebben we Stabroek Wintert, waarin we door het hele dorp wensbomen plaatsen en we een speurtocht uitzetten voor gezinnen. Zo brengen we op een verantwoorde manier activiteiten waarmee mensen hun zinnen kunnen verzetten.”

Hartverwarmend

Het zijn maar enkele van de vele manieren die het Stabroekse college – samen met haar inwoners – bedacht om de crisis een stukje draaglijker te maken. “Met het voltallige college hebben we alle inwoners die boven de 60 jaar oud zijn persoonlijk opgebeld, om te laten weten dat we aan ze denken in deze moeilijke tijd. Dan merk je soms de eenzaamheid, en de tragiek van mensen die net een naaste zijn verloren zonder dat ze een normaal afscheid konden hebben. Maar over het algemeen waren de reacties hartverwarmend, al moet ik zeggen dat mensen zich aanvankelijk wel eens afvroegen wat ze hadden misdaan, dat de burgemeester ze persoonlijk opbelt. Dat was ook wel grappig.”

Motto

Burgemeester Rik Frans van Stabroek bekommert zich als een goed burgervader over zijn burgers, maar behoudt dus vooral ook zijn humor en nuchterheid. “Begrijp me niet verkeerd, het was een uitzonderlijk en vaak moeilijk jaar. Vooral voor de mensen die getroffen zijn door het virus en die iemand zijn verloren. Maar ook voor de ondernemers die zijn getroffen door de lockdowns en de beperkingen. De regels waren hier – net als in Nederland – niet altijd even logisch en er is veel veranderd. Dingen als de Sluitingsprijs en de Grensfeesten hebben we hier even erg gemist als in Nederland, en we hopen zo hard we kunnen dat het volgend jaar allemaal weer kan doorgaan. Ik denk steeds aan hoe het in de oorlog geweest moet zijn. De oorlogsdreiging, het verloren zien gaan van huis en haard, moeten vluchten. Ik denk dat dat erger was dan de huidige situatie, we hebben nu in elk geval het comfort van onze eigen omgeving en hoewel we sociale contacten moeten missen en niet op reis kunnen, leert deze tijd ons ook om de kleine dingen, zoals het eigen huis en de eigen omgeving, te appreciëren. En hoewel dit niet de eerste pandemie is, is het wel de eerste pandemie waarin we een stuk controle hebben. Met het vaccin dat in aantocht is ben ik ervan overtuigd dat alles wel weer stabiliseert. Het komt uiteindelijk wel goed. Tot die tijd denk ik aan de woorden van koning Lodewijk Napoleon. Die zei “doe wel en zie niet om”. Dat motto past me.”

Schepen Veerle Nonneman en burgemeester Rik Frans van Stabroek.