Dialectwoord: Schoofzak

Kiepekot (het woord van de vorige keer)

Op het woord kiepekot kreeg ik zo veel leuke en lezenswaardige reacties, dat ze bij lange na niet pasten in één dialectrubriek. Gelukkig kreeg ik van de redactie toestemming om de door mij ontvangen verhalen te verdelen over twee weken. U ontvangt dus volgende week deel 2, waardoor u drie weken achter elkaar onze dialectcolumn kunt lezen in de Halsterse Krant & de Zuidwestkrant.

Omdat ik al een aantal weken niets meer had ontvangen vanuit Halsteren, begin ik deze keer met de Halsterse bijdragen. Allereerst een gedicht van Rie Roks-Nefs:

Wurtels

Waor mijn wurtels ligge?op D140 Noordgeest

Heb daor 20 jaor mee plezier gewoond en gefeest

Had nerges aonders wurtel wulle schiete

Na m'n trouwe stieng ik gelijk tusse 200 tiete

Dan nog 5 koei mee vol uiers

Gelukkig hadde we der zelf nog gin in de luiers

Ik was iedere middag op weg naor huis

Har vaort van de kleine jong van ons thuis

Dee vor ons moeder nog gauw de strijk

Dan waor 't dikkels wir heel hòòge tijd

De ben mee sokke vol gaote

Noom ik mee naor de polder om te maoke

Veul van de wurtels hek zien gruuie,van gròòt en van klein

Zonder wurtels zou ter glad gin leve zijn.

Ontroerend, nietwaar?

Net zo blij ben ik met de bijdrage van Henk van Aert:

’t Kiepekot

Me are, vor zowijd ik t’rug kan denke, altij al wel ’n kiepekot. En m’emme in de loop d’r tijd verscheiene kieperasse rond emme lope. Bruin-roje Barnevelders, Geschulpte grijs mee wit, en ’t lengst Leghorns. Mar ok krielekes ,,vor de leut”, zù me mar zegge. Die kriele von’k altij zo permantig, voral d’haontjes, dà ware schone, kleurige ,,mannekes”. In d’n beginne waar dà kiepekot ’n houtere, en nie zo groot. Ge moes bukke om d’eiers te kunne raope. Sommigte henne leeë hullie eiers ok wel kwijt. Duirrem moeste g’regeld d’hele kieperen – en die waar groot – afzoeke. À ge dà nie beteds dee, konde wel ‘r ‘s, nao ’n tedje, zgn. vuil eiers vinne. ‘k Wit nie of ge wel ‘r ’s zo’n ei ope et gemaokt, mar doe dà mar nie want de lucht die daor dan uit komt vergitte oew hele leve nie mir. Goocheme hoenders krege ’t toch wel ’s vor mekaor om, as ze bruujs wiere, hullie eiers ieverans weg te douwe, waor ge ze dan nie kon vinne. En dan nao ’n tedje (21 daoge!) liep ‘r dan ’n klokkede kiepemoeder mee ’n stel kiekes rond. Dà von’k altij wel leutig. À’k de kiepe moes voere, riep ‘k eest altij: ,,Tiet, tiet, tiet.” En dan kwame de kiepe aongerend. Kiepe zijn best intelligent, en lere gauw. En ze kennen ok ,,rangen en stande”. Dà kunde bv. mooi zien as ze ’s-aoves op de roest gaon. À ge kiekes wul emme, motte wel zörge dat ‘r genog haone in de ren rond kunne lope; een op tien henne. Witte dà haone trouwes ok ’n soortement pliesierol speule? Jao, ze motte zörge dà de ruimte vor d’henne veilig blèft. Ast ‘r ’n kat wà te bedicht bij de gaos kwam, liete d’haone dà g’lijk hore, en ok ast ‘r ne roofvogel overvloog. Toen op Altere de Kleiwaorefebriek van De Leeuw, in febriek ,,De Vlijt”, begonne war mee ’t bakke van holle bouwsteen kwam ‘r op zekere dag inees ’n vrachje bij ons op de warf. Ons vaoder et daor eigenhandig ’n groot kiepekot van gebouwd. Ons moeder è nog wel gevroge waor ie ’t geld vedaon aar om die stene te kope, mar z’et daor nòòt antwoord op gekrege. Ons vaoder spulde wel ielke maond mee in de Staotsloterij. M’emme altij gedocht dat ie daor ’n flienke prijs in aar getrokke, mar gewete emme ’t nòòt nie. Ons vaoder kon ontiechelijk zwijge! Dà kiepekot is toen in gebruik genome vor ’t houwe van Leghorns. Dà ras wier toendertijd aongeraoje deur d’Hogeschool van Waogenienge. D’r kwame zuvvel kiepe dà me d’eiers konne verkope. Op gezette tije kwam ‘r ’n vrachtwaoge van d’eiermijn van Venlo om d’eiers op t’haole. Mar die eiers moesse wel proper zijn, dus moesse me ze, stuk vor stuk, mee twee aparte zachte lapkes proper vrijve. En denkte nou: Dan zulde zekers wel extra pree daorvor g’had ebbe gekrege? Mooi nie, alle inkomste giengen in de femieliepot. En ’t gekken is messchient dà me dà nog nie arg vonnen ok!

Het nieuwe woord

Net as veul van oonze leezers gieng ik in m'n jonge jaore dikkels bij 'n boer of 'n ovvenier waareke. Da was altij vroeg opstaon en lange daoge maoke. En flienk durpakke, totda ge wir eevekes kon uitruste a't wir schof was. Dan konde wir 'n paor lekkere slokke kouwe tee neeme uit oew drienkeskruik en 'n botterammeke uit oew ... schoofzak.

Weet u wat dit woord betekent? En kunt u de lezers en mij hierover wat meer vertellen? Stuurt u uw reactie dan alstublieft uiterlijk 12 mei 2020 naar luysterburg01@ziggo.nl en u weet het: dit mag in het Standaardnederlands, maar in uw dialect vinden wij het nog mooier! Wij danken u weer bij voorbaat.