Afbeelding
Foto: Bep Tielemans

Dialectwoord: Furnuiskot

Algemeen

Jan Luysterburg in zijn dialectrubriek: "Peter Borremans deelt ons naar aanleiding van ons onderwerp 'D'n boek' mee: ’Mijn woord naar keuze is: ’t mesien/mesjien (de machine). 

Een machine is een werktuigkundig toestel, een apparaat waarmee automatisch bepaalde dingen kunnen worden gedaan of gemaakt. Voorbeelden: naoimesien (naaimachine), dörsmesien (dorsmachine).


In Bergen op Zoom (Krabbegat) ging het vastenavendmotto dit jaar over ’oew nuske n’achternaar gaan’. ’t Gerijke van d’n òòg’eid was dan ok ’n neusmesjien.

Ook in Sint Anthonis spreekt men van ’ut mesjien’.’

Peter heeft beroepshalve ook te maken met machines. ’Mijn functie bij het WVS is procescontroleur van huishoudtrappen voor ’Altrex’. Dus, in de afdeling waar ik werk staan verschillende machines, die onderdelen voor de huishoudtrap maken. Achterrek en voorbeugel met treden worden aan elkaar geklonken.’ Meer kan Peter hierover niet vertellen, ’want ook ik heb beroepsgeheim’."


D’n boek

’Even een reactie op uw nieuwe woord’ schrijft Yvonne Rijk: ’Toen ik als klein kind wel eens een boodschap voor mijn moeder moest doen zei ze altijd: : "Loat et mar oep den boek zette, iek kom loater wel betoale,"’

Een erg leuk voorbeeld, natuurlijk, maar Yvonne heeft nog een aantal andere voorbeelden van woorden waarbij het grammaticale geslacht afwijkt van het Standaardnederlands. Lees maar.

’We laten van het woord "machine" de e eraf en dan verandert ook gelijk het lidwoord. Het wasmesjien, het bwoormesjien, het grasmesjien enz.

Verder staan de kopjes niet op het aanrecht, maar op den aanrecht.

De mensen lopen niet op het trottoir, maar op de trottoir.

En geef "de" snoer ies aoen, dan kan ik de stekker ien et stopkontakt steke.’

Een erg leuke bijdrage, Yvonne. Bedankt en tot de volgende keer.

Opschrijve

’Op d’n boek of toch liever nie. Da wier aon oos gevraoge, toen da wij nogal wa kerwei waarak deeje, ien ooze jongere jaore. We gienge dan jirst bij de meese tuis kijke wa ze wouwe gaon verbouwe of veraandere ien of aon zullie uis. As wij dan alles opgemeete ojje en durgepraot, konne wij daor ’n prijs vur afspreeke, wa da gieng kosse vur zullie. En dan kwam netuurlek de vraog, mot da pursee op d’n boek of kan ’t ok ien ’t zwart. Da ta ok kon ien ’t zwart kan iek nouw wel vurtelle, want das al zoow laank geleeje, en da was vur oos ok lekker meej genoome. De mjeeste klaante ojje da ok liever ien ’t zwart. Wie ok altij meej z’n boekske kwam bij oos tuis was Jan Mangelèèrs van de VéGé wienkel. Jinne kjeer ien de week kwam tie langs meej ’n dwooske bodschappe die ien die week ien de reklaame waore. Bij zijn konde dan die spulle bestelle en wiere ien zijn boekske opgeschreven, en ok de spulle die wij ien die week ien zijn wienkel gaold ojje, wiere ien da boekske opgeschreeve, en wiere dan afgereeked. Die bestelde bodschappe wiere dan ien dezelfde week tuisgebrocht. En ’n boekske oj netuurluk ok de pliessie altij bij, attie zunne ronde gieng doen op straot. Agge dan zonder liecht reej of ge stook oew aand nie uit agge de bocht om gieng, en de pliessie zoog da, dan pakte ie z’n boekske en schreef oew op en dan kreegde ’n precesverbaol aon oew broek. Jinne kjeer em iek gezien dat de pliessie ’n jonge meid liet stoppe die ok zonder liecht reej ien de donkere. De pliessie pakte gelijk naar z’n boekske en schreef eur op, die meid was daor jeelemaal nie blij meej en liet dat ok duideluk woore want ze schol dieje pliessie flienk uit. Mar dieje pliessie zeej: iek kan d’r nouw nieks mjeer aon veraandere, opgeschreeve ies opgeschreeve. Nouw ies ’t meej die twij naoderhaand toch nog goedgekomme want ’n jaor naoderaand zen ze alletwij opgeschreeve ien ’n boekske naomeluk ’t trouwboekske.’

Ad Borremans heeft ons duidelijk weer verblijd met een prachtig verhaal.

Furnuiskot (het nieuwe woord)

Toen ik as kind bij oons buurmeske gieng speule, em ik 't dikkels gezien. Da gebouwke stieng aachter zullie uis. 't Zaag er uit as 'n gewoon schuurke en daorom zal ik 'r ok wel nwoot nuuwsgiereg naor binne gekeeke n'emme. Daor em ik nouw spèèt van, want nouw ik dees schrèèf, 65 jaore laoter, zal 't 'r waorschèènlek nie mir staon. En nouw zouw ik toch best 's gezien wulle n'emme, oe tie 'schuur' d'r van binne n'uitzaag.  In jeel oons buurt (d'n Ouwe Tol) was 'r naomelek vedders ginjeen zoown gebouwke te zien. Mar oons buurmeske was daor d'r jeele leeve al aon gewend gewiest en die protte daor dus nwoot oover. Da was vur eur gewoon 't ...  furnuiskot .

Weet u wat dit woord betekent en waar dit gebouwtje voor werd gebruikt? Stuur uw antwoord dan alsjeblief uiterlijk 31 maart 2020 (U krijgt dus een week langer de tijd!) naar luysterburg01@ziggo.nl en onze lezers en ik danken u zeer.