Dialect-column: Aoreg

Deze week gaat Jan in zijn Dialect-column op zoek naar het woord Aoreg.

Bekaant (het woord van de vorige keer)
Peter Borremans heeft het nodige gevonden over de betekenis van bekaant, bekaast, mekaant of mekaast (er zijn namelijk nogal wat varianten): 'Bekaant is bijna, ten naaste bij, bijkans, op een beetje na, (nog) niet geheel, nagenoeg. Bekaant is nog nie allef wil zeggen: bijna stelt niets voor. We zijn er bijna, maar nog niet helemaal, is een lied'. Peter herinnert zich, dat wijlen oud-aannemer meneer P.Soffers, die vroeger in de Raadhuisstraat woonde, dit altijd zong tijdens de buurtreis voor kinderen van de inmiddels opgeheven buurtvereniging 'Onder de Toren'.

Neie
,,Zijdde nou onderhand nog nie klaor?" ,,Jao, bekant." De vraogstelder begrept dà dà ,,Jao" eigetlijk ,,Neie" aar motte zijn, mar zo'n antwoord wor bij ons nou emel gegeve. En degeen die 't antwoord gaf, aar ok gesnapt dà de vraoger bedoelde oft ie wel klaor waar. Veul woorde worre gebrùìkt zonder de eigetlijke oorsprong en betekenis te kenne. Mar 't zotten is dà mense, ondanks dà, mekaore toch dikkelstetije wel verstaon. En 't schijnt dà dà zo'n 70.000 jaor geleje wier ,,uitgevonne". Vorbeelde mee bekant [bukáánt]: 1. Tegesworig kan bekant alles. / Tegenwoordig kan zowat alles. 2. Dà kerwei is 'nog nie bekant' klaor. / Dat karwei is op geen stukken na klaar. 3. Dekens hè'k dan ok bekant nie mir nodig. / Dekens heb ik dan ook haast niet meer nodig. 4. Bekant rijd altij mee, mar è nog nòòt gewonne. / Bijna rijdt altijd mee, maar heeft nog nooit gewonnen. Het doel is nog niet bereikt. 5. Bekant aon alle groot plezier zit ne bittere naosmaok. / Aan vrijwel elk groot plezier zit een bittere nasmaak. 6. Ik zat bekant 'n uur in d'n bus vordà'k 'r waar. / Ik zat ongeveer een uur in de bus voordat ik er was. Mar mee bekant kan 't nog zotter, kèk mar: - 't Schilt bekant d'helft. / Het scheelt bijna/ongeveer/vrijwel/wellicht/nagenoeg/nauwelijks/haast de helft. En in Vlaanderen doen we er dan nog bijkans (beikááns) bij. En dan te bedenke dà dì ammel begon mee ,,bij de kant" of , anders gezeed, ,,op de kant van". En, o jao, d'r zijn ok nog Alterenaere die emme 't woord mekant (mukáánt) uitgevonne. Mar daor motte verzichtig mee zijn, want dà zou ok wel 's ,,mijn kant" kunne betekene. Henk van Aert heeft de zaak weer helemaal duidelijk gemaakt.

Tante Nelle keek
'Bij 't woord bekaant of zoow da wij ok wel zegge bekaast moes iek gelijk dinke aon oos Taante Nel. Oe datta komt zal iek jullie uitlegge. Wij zen jaore aachter mekaore meej karnaval en meej Kessemus nor oos Taante Nel en Polwoome gegaon ien Ostrecht. Meej karnaval was da op destag om nor d'n optocht te gaon kijke en meej Kessemus omda taante Nel dan jaorig ies op d'n jirste Kessemusdag. Da was altij 'n fjeesje daor en da kwam omda oos taante Nel jeele lekkere keek kan bakke. Die was zoow lekker da ge die bekaant nergest aanders kunt eete. We emme dan ok altij de gwoonte as wij ergest koffie meej keek krijge om die te vergelijke meej die van taante Nellle, mar mjeestal smakt die dan wel bekaant 't zelfste mar toch net nie zoow lekker. We emme zelf ok al dikkels 'n poging gedaon om die keek nor te maoke en dan ok nog meej 't recept van taante Nelle, ge zouw zegge dan kan da bekaast nie mies gaon, mar 't was toch nwootnie eeve lekker. Van dieje keek die zij dan bakte bleef ter dan ok nwootnie 'n plakske oover, da snapt te wel, we zouwe bekaant gevochte emme vur 't leste plakske bij wijze van spreeke. Ja ene kjeer toen da wij op vekaansie waore in Griekenlaand dochte we da we de lekkere smaok ok proefde in de keek die wij daor kreege, mar 't was toch ok wir net nie de taante Nelle keek, wel bekaast mot iek zegge. Neeje volgus mijn mokt oos taante Nel de lekkerste keek van allemaol. Al die aandere zen dan messchient bekaant wel zoow lekker, mar bekaant ies toch nog nie jeelemaol.' Dit verhaal kan natuurlijk alleen maar uit de koker van Ad Borremans komen.

Het nieuwe woord
Zij is wel 'n aoreg meske, mar ij is zoowmar 'n'n aorege. Da's jeel gewoon, da te meese da teege mekaore zegge. Toch is da zoowmar aoreg, vinde nie? Wa t'r gezeed wordt oover da meske is ommes veul poozetiever as wa ze zegge oover dieje n'aandere. En toch gebruike ze 't zellefde woord. En 't kan nog gekker. Kek mar 's naor de vollegende zin. Gewoone katte zèèn aoreg, mar sommegte katterasse zèèn kaol.

Nouw meese, zet ier oew taande mar 's in en vertel d'oons 's wa mjeer oover 't woordje ... aoreg.

Dat mag in het Standaardnederlands, maar wij vinden het zeker zo leuk als u het doet in uw eigen dialect. U kunt uw verhalen tot en met dinsdag 27 augustus 2019 opsturen naar: luysterburg01@ziggo.nl en u weet het: de lezers van De Halsterse Krant & De Zuidwestkrant zijn u al bij voorbaat zeer dankbaar! Het levert in elk geval weer in veel gezinnen en gezelschappen gespreksstof op.