Column: Onderwijs

In Finland zijn ze trots op hun onderwijzers. De status van een leraar komt daar overeen met die van een dokter of advocaat. De geheimen van het Finse onderwijs liggen eigenlijk voor de hand: 1. de kwaliteit van de lerarenopleidingen, 2. het vertrouwen en de vrijheid die een leraar krijgt, 3. het ontbreken van een Cito toets, 4. Onderwijs dat is aangepast aan het individu. Van de 1000 aanmelders voor de lerarenopleiding worden er daar 80 toegelaten. Met het selecteren en opleiden van die toekomstige leraren staat of valt natuurlijk alles. Toen ik op de kweekschool zat had je daar een aantal leraren waar je tegenop keek. Die mannen waren pas tevreden als hun studenten voldoende kennis en kunde hadden om voor een klas te gaan staan. Eenmaal actief in het onderwijs zat ik tijdens een middagpauze een fotoalbum door te bladeren met één van de oudere leerkrachten van die school. Hij wees me op een foto van het leerkrachtenteam 20 jaar geleden. Daar stond een oud-collega op die muziek componeerde en een kinderkoor had opgericht. Een andere leraar op die foto leefde in de herinnering voort als iemand die zowat alle planten van de hele wereld uit zijn hoofd kende. Er stond ook nog een onderwijzer op de foto die in z'n vrije tijd beeldend kunstenaar was. Met het schaamrood op de kaken legden we de foto van het zittende docententeam naast de oude foto. Voor de optelsom van de extra kwaliteiten van dat zittende docententeam hadden we echt geen rekenmachine nodig. Kortom: alle discussies over de teloorgang van ons basisonderwijs zijn terug te voeren tot de simpele constatering dat het staat of valt met wie er voor de klas staat. Een onderwijzer die wekelijks vijf wetenschappelijke tijdschriften leest, heeft nou eenmaal meer bagage dan iemand die niet verder komt dan de Panorama en Voetbal International. Als we echt gaan selecteren voor onze lerarenopleidingen en de toegelaten studenten een loodzwaar programma af laten werken, dan gaat er werkelijk iets veranderen. Net als In Finland zouden we alleen het neusje van de zalm op een groep kinderen mogen loslaten. Ton Tielemans