Frans Nefs op de Sint Ignatiusdijk, waar de Watersnoodramp het hardste toesloeg.
Frans Nefs op de Sint Ignatiusdijk, waar de Watersnoodramp het hardste toesloeg. Foto: Dennis van Loenhout

Halsterse verhalen over Watersnoodramp 1953

Algemeen

HALSTEREN – De Watersnoodramp van 1953 bereikte niet het dorpshart van Halsteren, maar veroorzaakte een groot drama in het buitengebied. 69 mensen kwamen om het leven, in een vreselijke nacht die precies 65 jaar geleden plaatsvond. Halsternaar Suus Nefs ging op zoek naar de verhalen van die nacht, hij presenteert ze op 30 januari in de Hof van Ram.

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 was Suus Nefs (76) twaalf jaar oud. Zijn vader en broer waren die nacht twee van de vele dorpelingen die hulp boden, de kleine nieuwsgierige Suus ging er stiekem achteraan. "Toen ik het lawaai zag en het water hoorde wist ik: dat is niet goed", herinnert hij zich. Kees Roks, die op dat moment verkering had met Suus' oudste zus Riet woonde in de polder, op de Beijmoersedijk, de huidige Sint Ignatiusdijk. Zijn hele familie kwam om, Kees bleef alleen over. De verhalen van zijn latere zwager lieten Suus nooit meer los. "De Watersnoodsramp heeft me altijd geïntrigeerd. Pas rond mijn zestigste ben ik me er echt in gaan verdiepen, toen ik met de vut ging. Wat er in de polder rond Halsteren gebeurd is, is verschrikkelijk, dat hou je niet voor mogelijk. Maar het viel me op dat niemand er ooit iets over verteld leek te hebben. Vanuit mijn werk had ik goede contacten met de directeur van het Watersnoodmuseum. Hij vroeg me of ik geen mensen in Halsteren kende die de Watersnood hadden meegemaakt. Ik heb dus contact gezocht met die mensen, en ze overtuigd om hun verhalen te vertellen. Dat ging soms aarzelend, ik kan me voorstellen dat het moeilijk is om over zo'n trauma te spreken. Maar het is goed dat hun verhalen zijn vastgelegd, we mogen niet vergeten wat er in 1953 in ons dorp is gebeurd."

Emotioneel

Nefs kreeg vele, tot nu toe onbekende details los, die het drama van de Watersnoodramp weghalen uit de abstractie, en laten zien hoe angstaanjagend het was. Hij zegt: "Mijn zwager vertelde hoe hij met zijn vader en broer de koeien nog is gaan los snijden toen duidelijk werd dat het water eraan kwam. Ze hebben zelfs nog een buurman gered, maar kort daarna stortte hun huis in. Zijn broer, twee zussen, vader, moeder en opa kwamen om. Ik heb hem vaak gevraagd hoe hij erin geslaagd is bij de dijk te komen. Zijn antwoord was dan 'ik weet het niet, kul'. Of het verhaal van de familie de Krom van de Tholenseweg. Zij werden gered door de Tholense vissers, de helden van die nacht. Helaas liep hun boot onderweg op betonnen palen, waarschijnlijk van een mestput. De boot kapseisde en er kwamen alsnog vijf leden van die familie om. Het valt niet mee om zulke verhalen te horen, ik werd er soms emotioneel van."

Videopresentatie en fototentoonstelling

Nefs legde de verhalen van 9 Halsternaren vast op video. Op dinsdag 30 januari worden ze voor het eerst vertoond, tijdens een presentatie in heemhuis Hof van Ram aan de Beeklaan. Twee dagen later, op donderdag 1 februari, vindt er nóg een presentatie plaats, en op dinsdag 6 februari verzorgt fotograaf Janus van der Zande een fototentoonstelling over de Watersnood in Hof van Ram. "We hopen dat het druk wordt", zegt hij, "we moeten ons dit blijven herinneren. Vorige week nog was er een zware storm in Nederland, precies zo als in de nacht van de Watersnood. Je kunt nu niet meer voorstellen wat er toen gebeurd is. Door de verhalen van deze mensen vergeten we dat niet."

Nefs toont de video waarop Kees Bovee zijn verhaal vertelt. Je voelt haast de angst van de kleine Kees die door zijn vader op pad wordt gestuurd om te kijken wat er aan de hand is. Hij probeert slapende boerenfamilies wakker te maken om ze te waarschuwen. "Ze deden niet open, ik stond in 25 centimeter water en het ruisen van het riet was onwerkelijk. Ik werd bang", vertelt Bovee. Op weg naar huis zag hij door het deurgat van een woning hoe een vader met twee kinderen op de arm werd gegrepen door het water. "Dat beeld zal ik nooit vergeten", zegt Bovee, "ik dacht dat ik in een horrorfilm was beland."

De presentaties van Suus Nefs beginnen op beide dagen om 14.00 uur en zijn gratis toegankelijk.

Afbeelding