Veertig jaar Heemkundekring Halchterth

HALSTEREN – Heemkundekring Halchterth viert eindelijk het 40-jarig jubileum dat vorig jaar, onder alle beperkende coronamaatregelen, niet kon worden gevierd. 40 jaar Heemkundekring, dat betekent 40 jaar Halsterse verhalen als leidraad op weg naar een gezonde toekomst. De Heemkundekring maakt wonen in Halsteren immers een stukje leuker.

“Heemkunde” betekent onderzoek naar de eigen leefomgeving, en een heemkundekring is niets meer dan een groep mensen die de heemkundige en geschiedkundige waarde van die leefomgeving – Halsteren en Lepelstraat dus – onderzoekt, bewaart en de belangstelling ervoor levendig houdt. 

Dat laatste lukt bijzonder goed, concludeert bestuurslid Lia Rozendaal van Heemkundekring Halchterth: “Met 600 leden hebben we zeker niets te klagen, al blijft het moeilijk om jongeren te interesseren voor heemkunde. Met onze ledenwervingsacties bereiken we evengoed mooie resultaten, vooral het fotoplakboek dat we in samenwerking met de PLUS aanboden was een succes, maar we laten ons ook zien op evenementen, zijn vertegenwoordigd in de Brabantse Wal en de Waterlinie en onderhouden goede contacten met de basisscholen, die ons heemhuis vaak bezoeken. We hebben dus zeker vertrouwen in de toekomst!”

Doelstelling

Maar voor een Heemkundekring blijft het verleden altijd essentieel. In 1981 maakten Henk van Aert, Wim Jansen en Leo Galema werk van een idee dat ze al langere tijd hebben, ze richtten de Vereniging Heemkundige Studiekring Halsteren-Lepelstraat op. Dat deden ze om te voorkomen dat een belangrijk stuk lokale geschiedenis verloren zou gaan: binnen de kerk bestond het plan om oude, waardevolle kerkschatten te verkopen om zo een gat in het dak van de Quirinuskerk te repareren. Onverteerbaar, vonden Van Aert, Jansen en Galema. 

Pas later werd de doelstelling van hun vereniging verbreed, en werd het doel eenvoudigweg het bestuderen en vastleggen van de lokale historie. Halverwege de jaren ’80 werd de naam van de heemkundekring “Halchterth”, naar een vernoeming van Halsteren in een akte uit 1253.

Thema’s

In de jaren die volgden zou de Heemkundekring zich richten op de grote en kleine verhalen uit de Halsterse en Lepelstraatse geschiedenis. De herkomst van de Spinool, de geschiedenis van Fort de Roovere, verhalen over het oude en nieuwe Sint Elisabeth, de gruwelijke wijze waarop de Watersnoodramp van 1953 in en rond Halsteren huishield en de gemeentelijke herindeling van 1997 zijn grote thema’s binnen de Heemkundekring. Maar ook kleine dingen ontsnappen niet aan de aandacht van de vrijwilligers van Heemkundekring Halchterth.

Wie wil weten wat de herkomst is van “Alterke Droog Brood”, het beeldje op het Burgemeester Mastboomplein, kan bij de heemkundekring terecht. In het heemhuis, dat in de afgelopen jaren uitgroeide tot een waar museum en dat als zodanig ook op afspraak te bezoeken is, kun je ook zien hoe Halsternaren vroeger woonden, zonder gas en stroom.
Je kunt er leren over het Sintekrijnsputje, Villa Buitenrust en Samarbete, over het Alters dialect, over oude ambachten, maar ook over meer alledaagse dingen en mensen, zoals kappers, postbodes of dorpsdokter Van Dijk, allemaal dingen die Halsteren tot Halsteren maken.

Archief

De hele Heemkundekring is trots op haar 40-jarig jubileum, zegt Rozendaal: “Ons heemhuis is uniek, vrijwel alle bezoekers tonen zich verbaasd over de enorme hoeveelheid voorwerpen die we hier hebben. Daar zijn we trots op, maar we zijn vooral al die mensen dankbaar die ons die spullen hebben geschonken. Dat gebeurt nog steeds vaak en veel”, zegt ze.

“Ons heemhuis is elke woensdagmiddag open voor publiek, net als zaterdagochtend tussen 10 en 12. We beschikken over een enorm archief, waarvan mensen dankbaar gebruik maken, bijvoorbeeld voor genealogisch onderzoek. Dat toont dat heemkunde leeft onder Halsternaren, en dat stemt ons positief. De heemkundekring is 40 jaar oud, maar nog lang niet moe!”